Za jakiś czas zaczną pojawiać się na Blogu wpisy z cyklu „Wirtualne Muzeum Polskiego Szeląga”. Prezentowane tam monety będą tworzyły katalog szelągów. Dzisiejszy wpis jest wstępem do tego cyklu. Jego zadaniem jest wyjaśnienie jak z Wirtualnego Muzeum korzystać. Jest to instrukcja obsługi WMPS.
W WMPS będą prezentowane szelągi polskie (bite od czasów Kazimierza Jagiellończyka do czasów Stanisława Augusta) oraz szelągi związane z Polską. W skład tej drugiej grupy wchodzą:
– szelągi lenne (krzyżackie, pruskie i kurlandzkie)
– szwedzkie szelągi okupacyjne
– szelągi zaborcze (austriackie i pruskie)
– szelągi Wolnego Miasta Ryga
– szelągi Wolnego Miasta Gdańsk
***
Każda prezentowana moneta będzie posiadała numer katalogowy, składający się z kilku elementów:
a. Określenie czy jest to szeląg polski, czy z Polską związany (oznaczenie liczbą rzymską – I lub II)
b. Określenie emitenta (oznaczenie liczbą arabską):
– 1 – Kazimierz Jagiellończyk
– 2 – Zygmunt Stary
– 3 – Zygmunt August (w tym bezkrólewie)
– 4 – Stefan Batory
– 5 – Zygmunt Waza
– 6 – Jan Kazimierz
– 7 – Michał Korybut Wiśniowiecki
– 8 – Jan Sobieski
– 9 – August Mocny
– 10 – August III Sas
– 11 – Stanisław August
– krzyżackie (okupacyjne i lenne) 1 – Ludwik von Erlichschausen
– krzyżackie (lenne) 2 – Henryk Reuss von Plauen
– krzyżackie (lenne) 3 – Henryk Reffle von Richtenberg
– krzyżackie (lenne) 4 – Martin Truchses von Wetzhausen
– krzyżackie (lenne) 5 – Jan von Tiefen
– pruskie (lenne) 1 – Albrecht Hohenzollern
– pruskie (lenne) 2 – Jerzy Fryderyk Hohenzollern
– pruskie (lenne) 3 – Jerzy Wilhelm Hohenzollern
– pruskie (lenne) 4 – Fryderyk Wilhelm Hohenzollern
– kurlandzkie (lenne) 1 – Gotard Kettler
– kurlandzkie (lenne) 2 – Fryderyk Kettler i Wilhelm Kettler
– kurlandzkie (lenne) 3 – Jakub Kettler
– kurlandzkie (lenne) 4 – Fryderyk Kazimierz Kettler
– kurlandzkie (lenne) 5 – Karol Krystian Wettin
– kurlandzkie (lenne) 6 – Ernest Jan Biron
– szwedzkie (okupacyjne) 1 – Gustaw Adolf
– szwedzkie (okupacyjne) 2 – Krystyna
– szwedzkie (okupacyjne) 3 – Karol Gustaw
– szwedzkie (okupacyjne) 4 – Karol XI
– austriackie (zaborcze) – Maria Teresa
– pruskie (zaborcze) 1 – Fryderyk Wilhelm II
– pruskie (zaborcze) 2 – Fryderyk Wilhelm III
– WMR – Wolne Miasto Ryga
– WMG – Wolne Miast Gdańsk
(Szelągi gdańskie z okresu bezkrólewia z roku 1573 zostały zaliczone do mennictwa Zygmunta Augusta, zaś gdańskie szelągi oblężnicze z roku 1577 – do mennictwa Stefana Batorego.)
c. Określenie mennicy (Berlin, Brześć Litewski, Bydgoszcz, Dalholm, Drezno, Elbląg, Gdańsk, Grünthal, Gubin, Kowno, Kraków, Królewiec, Malbork, Mitawa, Oliwa, Olkusz, Poznań, Ryga, Smolnik, Toruń, Ujazdów, Warszawa, Wilno, Wrocław, Wschowa)
d. Określenie rocznika
e. Określenie odmian w danym roczniku – bez rozróżnienia na odmiany podstawowe i zwykłe (oznaczenie liczbą arabską)
f. Wariant danej odmiany (mała litera po liczbie arabskiej)
g. W niektórych przypadkach dodatkowo zostanie określone dla jakiego obszaru bita jest dana moneta (np. moneta miejska, litewska, inflancka, oblężnicza)
Przykłady:
I 1 Toruń b.d.-1 a (pruski) – (szelągi polskie, Kazimierz Jagiellończyk, mennica toruńska, brak daty, pierwsza odmiana, wariant a, szeląg pruski)
I 1 Toruń b.d.-1 a (miejski) – (szelągi polskie, Kazimierz Jagiellończyk, mennica toruńska, brak daty, pierwsza odmiana, wariant a, szeląg miejski)
I 5 Olkusz 1591-2 a – (szelągi polskie, Zygmunt Waza, mennica olkuska, rok 1591, druga odmiana, wariant a)
II okupacyjne szwedzkie 2 Ryga 1645-1 a (inflancki) – (szelągi związane z Polską, okupacja szwedzka, Krystyna Waza, mennica Ryga, rok 1645, odmiana 1, wariant a, szeląg inflancki)
I 6 Kraków 1661-1 a – (szelągi polskie, Jan Kazimierz, mennica Kraków, rok 1661, pierwsza odmiana, wariant a)
Jak widzimy ramy katalogu są ogólne, a jednocześnie elastyczne. Każdy we własnym zakresie i na własny użytek będzie go mógł rozbudowywać.
***
Wpisy z cyklu MWPS będą zawierały:
a. Tytuł („Wirtualne Muzeum Polskiego Szeląga + emitent + mennica + (ewentualnie) rocznik + część 1, część 2 itd.”)
b. Prezentację poszczególnych szelągów (numer katalogowy, zdjęcie, opis)
W opisie będą się znajdowały m.in. skróty odnoszące się do katalogów:
Dut. E. – J. Dutkowski, A. Suchanek: Corpus Nummorum Civitatis Elbingensis, Gdańsk 2003
Gum. B. – M. Gumowski: Mennica bydgoska, Toruń 1955
Gum. G. – M. Gumowski: Mennica gdańska, Gdańsk 1990
Gum. T. – M. Gumowski: Dzieje mennicy toruńskiej, Toruń 1961
Kam., Kop. – Cz. Kamiński, E. Kopicki: Katalog monet polskich 1764-1864, Warszawa 1976
Kam., Kur. – Cz. Kamiński, J. Kurpiewski: Katalog monet polskich 1649-1696, Warszawa 1982
Kam., Żuk. – Cz. Kamiński, J. Żukowski: Katalog monet polskich 1697-1763, Warszawa 1980
Kop. – E. Kopicki: Ilustrowany skorowidz pieniędzy polskich i z Polską związanych, Warszawa 1995
Kop. 2007 – E. Kopicki: Monety Zygmunta III Wazy, Szczecin 2007
Kub. – S. Kubiak: Monety i stosunki monetarne w Prusach Królewskich w 2 połowie XV wieku, Wrocław 1986
Kur.1 – J. Kurpiewski: Katalog monet polskich 1506-1573, Warszawa 1994
Kur.2 – J. Kurpiewski: Katalog monet polskich 1576-1586, Warszawa 1994
Mrow. K. – E. Mrowiński: Monety Księstwa Kurlandii i Semigalii, Warszawa 1989
Mrow. R. – E. Mrowiński: Monety Rygi, Warszawa 1986
Rey. – J. Reyman: Mennica olkuska 1579-1601, Wrocław 1975
Wol. – C. Wolski: Miedziane szelągi Jana Kazimierza Wazy z lat 1659-1667, Lublin 2016
U góry strony znajduje się zakładka „WMPS”. Będą tam umieszczane wszystkie wpisy z cyklu „Wirtualne Muzeum Polskiego Szeląga”.
Można również skorzystać z wyszukiwarki. Wpisując w wyszukiwarkę Bloga „Wirtualne Muzeum Polskiego Szeląga”, otrzymamy wszystkie dotychczasowe wpisy WMPS. Wpisując „Wirtualne Muzeum Polskiego Szeląga” oraz emitenta zawęzimy obszar poszukiwań do szelągów np. Jana Kazimierza. Poszukiwania można zawęzić oczywiście jeszcze bardziej np. do szelągów Jana Kazimierza z mennicy w Kownie. Wówczas trzeba wpisać: „Wirtualne Muzeum Polskiego Szeląga Jan Kazimierz Kowno”. Wydaje się, że obsługa jest dość prosta.
***
Rzecz najważniejsza na koniec. Przy tworzeniu WMPS liczę bardzo na współpracę czytelników Bloga. Jeśli macie Państwo szelągi ładne i rzadkie – prosiłbym o przysyłanie zdjęć. Moneta taka (jeśli oczywiście lepsza nie znajduje się w mojej kolekcji) zostanie umieszczona w WMPS z adnotacją, z czyjej pochodzi kolekcji (naturalnie jeżeli właściciel sobie tego życzy).