Za kilka dni rozpoczyna się XV Aukcja Premium Wójcicki PDA. Obok różnych znakomitych numizmatów znajdą się tam dwie grupy monet, których dotyczy dzisiejszy wpis – trojaki koronne Zygmunta Wazy z mennicy w Lublinie oraz szelągi tego samego władcy z mennicy we Wschowie.

***

https://onebid.pl/pl/auction/-/4560/-/1/0/0/trojak%20lublin%20ex%20marz%C4%99ta

Trojaki Zygmunta Wazy to nominał, który od lat należy do najpopularniejszych tematów kolekcjonerskich. Spośród trojaków z poszczególnych mennic, zdecydowanie wybijają się lubelskie. Są chyba najbardziej urozmaicone, zawierają bardzo bogaty przekaz informacyjny (herby, znaki mennicze, inicjały), ponadto prezentują zróżnicowany poziom artystyczny (od wyjątkowych „gniotów” po znakomite produkcje, chciałoby się powiedzieć – dzieła sztuki). Są przy tym dobrze opracowane – z katalogu trojaków lubelskich korzysta coraz więcej kolekcjonerów.

Z grupy 15 trojaków lubelskich (link powyżej) chciałbym zwrócić uwagę na kilka wybranych:

1598.1-25-A-a

Na początku roku 1598 na trojakach lubelskich pojawił się schemat wypracowany pod koniec roku 1597: inicjały I – F po bokach herbu Lewart i obok znak Melchiora Reysnera „MR”. Trwało to jednak bardzo krótko. Kolejne odmiany bito już wg schematu 1598 (bez herbu podskarbiego i bez litery L) oraz 1598 plus L (bez herbu podskarbiego). Skąd wiadomo, że schemat z początku roku (typ 1598.1) utrzymał się bardzo krótko? Otóż dla typu 1598.1 znane odmiany z dwoma zaledwie portretami (24 i 25) – obydwie bardzo rzadkie. Żadna z nich nie posiada wariantów napisowych.

***

1598.4-38-A-b

Trojaki lubelskie ostatniego okresu rocznika 1598 (1598.4) są reprezentowane przez 7 odmian, spośród których 6 na awersie posiada skrót „REX PO”. Tylko jedna odmiana posiada skrót „REX P”. Jest to bardzo rzadki wariant napisowy umieszczony na odmianie z portretem 38.

Odmiana ta została zilustrowana w katalogu tym właśnie egzemplarzem.

***

1595.2-1-A-c

Wyjątkowo piękny egzemplarz

***

1596.2-6-A-b

Odmiana 1596.2-6-A jest reprezentowana przez dwa warianty napisowe: POLONIAE oraz POLONI. Ten drugi należy do bardzo rzadkich. Oprócz odmiennych skrótów uwagę zwraca również inny rysunek herbów (Orzeł Biały, Snopek).

***

1599.1-40-A-a

Odmiana popularna (bez inicjałów I – F po bokach herbu Lewart) , wyjątkowo udana pod względem artystycznym (znakomity portret króla). Piękny egzemplarz, którego zdjęcie ilustrowało tę odmianę w katalogu.

***

1599.1-40-B-a

Odmiana wielkiej rzadkości, w handlu pojawiła się zaledwie kilka razy. Na awersie widnieje portret typu 40, zaś na rewersie po bokach herbu Lewart umieszczone zostały inicjały I – F podskarbiego.

***

https://onebid.pl/pl/auction/-/4560/-/1/0/0/szel%C4%85g%20wschowa%20ex%20marz%C4%99ta

Szelągi Zygmunta III z mennicy wschowskiej to bardzo wymagający temat kolekcjonerski – dla prawdziwych koneserów. Jest to temat dla ludzi, którzy są cierpliwi i potrafią czekać, którzy umieją dostrzec drobny niuans decydujący o wyjątkowości danej monety, dla których ważna jest raczej jakość niż liczba monet w kolekcji, którzy raczej zachwycają się rzadkością niż pięknym stanem zachowania. Szelągi wschowskie pojawiają się rzadko na aukcjach. Obserwując rynek numizmatyczny od 30 lat nie pamiętam żeby na którejś aukcji numizmatycznej pojawiło się kilkanaście rzadkich szelągów Zygmunta Wazy z mennicy we Wschowie. Jednak mimo iż jest to temat trudny, zainteresowanie szelągami wschowskimi stale rośnie. Pomocą dla kolekcjonerów jest dobry katalog.

Z grupy 12 szelągów wschowskich Zygmunta Wazy (link powyżej) przyjrzyjmy się kilku wybranym:

1596-I-2-b

Szelągi wschowskie bite w roku 1596 charakteryzuje imię króla umieszczone po stronie herbów. Wyjątek stanowi niewielka seria z początku roku (kontynuująca schemat ikonograficzny rocznika 1595), gdzie imię Zygmunta III zostało umieszczone po stronie monogramu królewskiego. W tej niewielkiej serii można wyróżnić odmianę z inicjałami I – F po bokach herbu Lewart oraz odmianę bez inicjałów podskarbiego. Odmiana 1596-I-2-b w sprzedaży aukcyjnej pojawiała się zaledwie kilka razy.

W katalogu odmiana ta jest ilustrowana przez zdjęcie tej właśnie monety.

***

1598-II-2-d (suplement)

Rocznik 1598 wyjątkowo rzadko pojawia się na aukcjach, a ten konkretny wariant napisowy –  SIG III (…) PO/ POL – pojawił się tylko raz. Odmiana nie została opisana w katalogu.

***

1599-II-4-b

Słynny SOLIDVS-SOLIDVS, moneta bez imienia króla.

***

1601-I-5-c (suplement)

Na awersie widzimy tu napis PO M D (bez L) oraz odwrócone F w polu monety. Olbrzymia rzadkość, odmiana znana tylko z tego jednego egzemplarza. Nie została opisana w katalogu. Poza tym moneta w pięknym stanie zachowania. Mimo niedobicia, dużo połysku menniczego. Gdybym był Mateuszem Wójcickim dałbym tego szeląga na aukcję stacjonarną („monety i medale Premium”). Prawdziwi koneserzy z pewnością rozpoznaliby jej wyjątkową wartość.