Wszystkie wpisy, których autorem jest dariusz

Szelągi olkuskie Zygmunta III Wazy – rocznik 1592

Mennica olkuska w czasach Zygmunta III emitowała szelągi koronne przez siedem lat: od 1588 do 1594 roku. W roku 1592 wybito 18 odmian. Nie jest to rekordowa liczba. Ze względu na różnorodność odmian podstawowych (wyższego rzędu) rocznik ten wydaje mi się jednak co najmniej równie interesujący jak rekordzista – rocznik 1593 (25 odmian).

W poniższym zestawieniu zostały zaprezentowane również cztery odmiany, których nie ma w katalogu. Czytaj dalej Szelągi olkuskie Zygmunta III Wazy – rocznik 1592

Kącik rzymsko-bizantyński. Heraklit z Efezu i Muzeum Czapskich w Krakowie

W VI i V w. p. n. e w starożytnej Grecji toczono fundamentalny spór ontologiczny, dotyczący tego, co jest istotą wszechrzeczy. Spośród różnych stanowisk wyklarowały się dwa najpotężniejsze. Jedni – w tym niezrównany polemista Zenon z Elei – twierdzili, że podstawową zasadą wszechświata jest stałość i jedność. Jakikolwiek ruch i zmiana nie istnieją. Poczucie wielości rzeczy to ułuda. Na poparcie swego stanowiska Zenon sformułował nawet cztery słynne dowody (dychotomii, Achillesa, strzały oraz stadionu). Z kolei drudzy – wśród nich Heraklit z Efezu – byli zdania iż jedyne, co jest we wszechświecie stałe to ruch i zmiana. Przemijanie i stawanie się – oto istota wszechrzeczy. Nie istnieje nic stałego. Jeśli zdaje nam się, że coś jest niezmienne, to jesteśmy w błędzie. „Wszystko płynie”. „Nie można dwa razy wejść do tej samej rzeki (gdyż płynie w niej już inna woda)”.

Coś mi się zdaje, że słuszność stała po stronie Heraklita. Utwierdziła mnie w tym ostatnia wizyta w Muzeum Czapskich w Krakowie, kiedy to zdałem sobie sprawę, że Czytaj dalej Kącik rzymsko-bizantyński. Heraklit z Efezu i Muzeum Czapskich w Krakowie

Szelągi Zygmunta Wazy z mennicy wschowskiej (9) – kontrowersje i wątpliwości: Wschowa czy Bydgoszcz (emisje z roku 1601)

W roku 1600 i 1601 kierownictwo mennic wschowskiej i poznańskiej spoczywało w rękach Jana Brüssela. Przepływ poszczególnych mincerzy oraz stempli menniczych pomiędzy obydwiema mennicami był więc uzasadniony. Z tego typu wędrówkami mincerzy i/lub stempli mieliśmy jednak do czynienia również w przypadku mennicy wschowskiej i bydgoskiej w roku 1601, mimo iż w tym przypadku zarząd mennicami był rozdzielony: wschowską kierował Brüssel, bydgoską Knorr. Stylistyka szelągów bitych w roku 1601 nie pozostawia jednak wątpliwości – stemple wykorzystywane w obydwu mennicach zostały wykonane przez jednego mincerza. Dotyczy to zarówno odmian z pełną datą I6 – 0I, jak i tych ze skrótem 6 – 0I. Czytaj dalej Szelągi Zygmunta Wazy z mennicy wschowskiej (9) – kontrowersje i wątpliwości: Wschowa czy Bydgoszcz (emisje z roku 1601)

Numizmatyczna Mapa Polski – Muzeum im. E. Hutten-Czapskiego w Krakowie (wystawa czasowa „Blask złota. Z kolekcji Gabinetu Numizmatycznego” – fotorelacja)

Po śmierci E. Hutten-Czapskiego rodzina utworzyła dla jego kolekcji Muzeum, które w roku 1903 zostało przekazane miastu Kraków, a następnie stało się oddziałem Muzeum Narodowego (1904). W 120 rocznicę tego wydarzenia MNK zorganizowało wyjątkową wystawę – 600 obiektów pochodzących z kolekcji Czapskiego i nieeksponowanych na co dzień. Rdzeń wystawy stanowią złote monety.

Po wyjściu z Muzeum człowiekowi robi się przykro, że „w życiu piękne są tylko chwile” i wystawa „Blask złota…” ma jedynie charakter czasowy (20.10.2023 – 07.07.2024). Tym bardziej warto zostawić jakiś ślad po tym wydarzeniu. Olbrzymią wartością są tu nie tylko same monety. Uwagę zwraca również wysoki poziom merytoryczny oraz walor dydaktyczny plansz zawierających opisy poszczególnych tematów. Czytaj dalej Numizmatyczna Mapa Polski – Muzeum im. E. Hutten-Czapskiego w Krakowie (wystawa czasowa „Blask złota. Z kolekcji Gabinetu Numizmatycznego” – fotorelacja)

„Legendarne” trojaki lubelskie, cz. 3

Linki do dwóch pierwszych części rozważań na temat trojaków lubelskich, „być może istniejących”:

http://blognumizmatyczny.pl/2019/12/01/legendarne-trojaki-lubelskie/

http://blognumizmatyczny.pl/2021/11/10/legendarne-trojaki-lubelskie-cz-2/

15. Rocznik 1601. GROS ARG 3 RE PO.L Czytaj dalej „Legendarne” trojaki lubelskie, cz. 3

Szelągi Zygmunta Wazy z mennicy wschowskiej (8) – kontrowersje i wątpliwości: Wschowa czy Poznań (emisje bez oznaczenia mennicy)

Wśród szelągów koronnych omówionych w poprzednim wpisie, ze skrótem daty 16(00) można wyróżnić trzy grupy: Czytaj dalej Szelągi Zygmunta Wazy z mennicy wschowskiej (8) – kontrowersje i wątpliwości: Wschowa czy Poznań (emisje bez oznaczenia mennicy)

Typy trojaków lubelskich – 1598.2 (pełna data, bez znaków menniczych, bez herbu Lewart)

Po krótkim okresie na początku roku 1598, gdy w Lublinie wybito niewielką liczbę trojaków ze znakiem Melchiora Reysnera, mennica lubelska rozpoczęła emisję dwóch kolejnych typów:

  • 2 – z pełną datą, bez znaków menniczych i bez herbu podskarbiego
  • 3 – z pełną datą, z literą L, bez znaków menniczych i bez herbu podskarbiego (ten typ zostanie omówiony w następnym odcinku)

Trojaki te bite w dużych ilościach ewidentnie naruszały obowiązujące przepisy prawne. Ordynacje mennicze nakazywały bowiem umieszczanie na monetach zarówno herb podskarbiego (1580), jak i znaki mennicze kierowników mennic (1591). Nie wiadomo dlaczego, ale to jaskrawe naruszanie prawa było tolerowane przez podskarbiego Jana Firleja. Czytaj dalej Typy trojaków lubelskich – 1598.2 (pełna data, bez znaków menniczych, bez herbu Lewart)

Miejsca pochówku, nagrobki i wizerunki podskarbich

W czasie wakacyjnych podróży nieustannie natykamy się na numizmatyczne tropy. Czasami są to ślady bezpośrednie w postaci wystaw monet. Niekiedy jednak numizmatyczny akcent bywa ukryty. Gdy np. zwiedzamy kościół i dostrzegamy przepiękny renesansowy nagrobek, potrzebna jest pewna dawka wiedzy, aby zidentyfikować marmurowego rycerza i dostrzec w nim podskarbiego wielkiego koronnego. Czytaj dalej Miejsca pochówku, nagrobki i wizerunki podskarbich

Szelągi Zygmunta Wazy z mennicy wschowskiej (7) – kontrowersje i wątpliwości: szelągi ze skrótem daty „1 – 6”

Pewne kontrowersje budzi grupa szelągów z niejednoznacznym skrótem daty 1 – 6 umieszczonym po bokach monogramu królewskiego na awersie. Należą do niej zarówno monety bite w mennicy wschowskiej (z literą „F”), jak i w poznańskiej (z literą „P”). Czytaj dalej Szelągi Zygmunta Wazy z mennicy wschowskiej (7) – kontrowersje i wątpliwości: szelągi ze skrótem daty „1 – 6”

Katalogi szelągów Zygmunta III Wazy – kolejna część cyklu

Zgodnie z coroczną, październikową tradycją, małe podsumowanie statystyk bloga.

Od początku swojego istnienia był on odwiedzany 222 000 razy. Powoli zbliżamy się do ćwierci miliona! Czytaj dalej Katalogi szelągów Zygmunta III Wazy – kolejna część cyklu