Archiwa tagu: trojaki lubelskie

Typy trojaków lubelskich – 1597.3 (ze znakiem Hanusza Ecka)

Od wyjazdu Daniela Koste do Wilna na przełomie 1596 i 1597 roku minęło już kilka miesięcy. Przez cały ten okres obowiązki kierownika mennicy lubelskiej pełnił jej probierz – Hanusz Eck. W końcu Eck zawarł umowę z podskarbim Janem Firlejem i został oficjalnie kierownikiem mennicy. Mógł teraz kłaść na monetach swój znak mincerski. Czytaj dalej Typy trojaków lubelskich – 1597.3 (ze znakiem Hanusza Ecka)

Trojaki lubelskie „NOT IN IGER”, cz. 2

Dziś druga część zestawienia trojaków lubelskich, które nie zostały uwzględnione w katalogu T. Igera.

Link do cz. 1:

http://blognumizmatyczny.pl/2022/02/04/trojaki-lubelskie-not-in-iger-cz-1/

„Trojaki lubelskie NOT IN IGER” jest to fragment jednego z rozdziałów książki „Opowieści o monetach lubelskich 1595-1601”:

http://www.numizmatyka-lublin.pl/1758,pl_d.-marzeta-opowiesci-o-monetach-lubelskich-1595-1601-(z-katalogiem-szelagow-lubelskich).html

20.
Czytaj dalej Trojaki lubelskie „NOT IN IGER”, cz. 2

Typy trojaków lubelskich – 1597.2 (bez znaków menniczych), część 1

Po dość krótkim okresie na początku 1597 roku, kiedy to kierujący mennicą lubelską Hanusz Eck musiał umieszczać na trojakach znak mincerski oficjalnego kierownika mennicy Daniela Koste (który de facto był już w Wilnie), nastąpił kolejny rozdział w historii mennicy lubelskiej, zwany okresem przejściowym. Charakteryzuje się on brakiem znaków menniczych na trojakach. Umowa z Danielem Koste została już rozwiązana, nie podpisano jednak jeszcze umowy z kolejnym zarządcą mennicy. Pełniący obowiązki kierownika Hanusz Eck bił więc kolejne odmiany bez znaków mincerskich.

Biorąc pod uwagę liczbę odmian był to okres dość długi i niezwykle urozmaicony – być może najbardziej efektowny w całej historii mennicy lubelskiej. W ramach typu 1597.2 opracowano 49 odmian. Na ich awersach widniało 11 typów portretu Zygmunta Wazy. Czytaj dalej Typy trojaków lubelskich – 1597.2 (bez znaków menniczych), część 1

Opowieści…

Krótkie przypomnienie treści książki „Opowieści o  monetach lubelskich 1595-1601 (z katalogiem szelągów lubelskich)”. Składa się ona z 19 artykułów, dotyczących różnych aspektów funkcjonowania mennicy lubelskiej (1595-1601) oraz bitych tam monet.

Artykuł „Dwa odkrycia Marcina Żmudzina. Kilka refleksji chronologicznych” opisuje Czytaj dalej Opowieści…

Typy trojaków lubelskich – 1597.1 (z lwem Daniela Koste)

Początek roku 1597 to najbardziej fascynujący i tajemniczy okres w historii mennicy lubelskiej. Daniel Koste, dotychczasowy kierownik, wyjechał do Wilna. Jego obowiązki przejął Hanusz Eck. Oficjalnie umowa z Danielem Koste nadal jednak obowiązywała, należało więc umieszczać na monetach jego znak menniczy – lwa przebitego hakiem. Początkowo wykorzystywano stare stemple, niektóre z datą „96” przerabiano, zmieniając szóstkę na siódemkę. Po całkowitym zużyciu stempli ze znakiem Daniela Koste, Hanusz Eck polecił wykonanie nowego stempla rewersu – również z lwem. Zadania tego podjął się rzemieślnik prezentujący dość mierny poziom. Świadczy o tym niewielka seria trojaków, którą wybito przy użyciu wspomnianego stempla rewersu i trzech różnych stempli awersu. Z tej grupy do naszych czasów zachowało się kilka zaledwie egzemplarzy. Czytaj dalej Typy trojaków lubelskich – 1597.1 (z lwem Daniela Koste)

Typy trojaków lubelskich – 1596.2 (z herbem podskarbiego)

Nie licząc wyjątkowej emisji 1596.1 pozostałe odmiany rocznika 1596 kontynuowały schematy ikonograficzne wypracowane w roku poprzednim. Jedyne urozmaicenie kompozycyjne rewersu stanowił tu sposób umieszczenia daty:

  • po bokach herbu Lewart Jana Firleja
  • po bokach lwa Daniela Koste
  • pomiędzy Lewartem a lwem

Znacznie więcej działo się na awersach, gdzie w roku 1596 pojawiło się sześć typów portretu króla. Czytaj dalej Typy trojaków lubelskich – 1596.2 (z herbem podskarbiego)

Typy trojaków lubelskich – 1596.1 (bez herbu podskarbiego)

W roku 1596 mennicą lubelską wciąż kierował Daniel Koste. Pojawiło się w tym okresie kilka nowych portretów oraz kilka schematów kompozycyjnych. Będzie to dokładniej omówione w kolejnym odcinku. Rocznik ten byłby nawet nieco nudny, gdyby nie spektakularna pomyłka rytownika opracowującego na początku roku jeden ze stempli rewersu. Czytaj dalej Typy trojaków lubelskich – 1596.1 (bez herbu podskarbiego)

Typy trojaków lubelskich – 1595.2 (bez znaku topór)

Wkrótce po uruchomieniu mennicy lubelskiej Kacper Rytkier opuścił Lublin. Samodzielnym zarządcą (dzierżawcą) został Daniel Koste. Od samego początku, już w okresie rządów Kacpra Rytkiera miał on wysoką pozycję i był szykowany na następcę pierwszego kierownika. Skąd to wiemy? Jak pamiętamy, na pierwszych trojakach lubelskich (1595.1) obok znaku menniczego topór widniał znak Daniela Koste – lew przebity hakiem.

Tak więc po wyjeździe z Lublina Kacpra Rytkiera, na trojakach zaczęto umieszczać jeden tylko znak mincerski. Do końca roku 1595 trojaki typu 1595.2 bito z sześcioma odmiennymi popiersiami Zygmunta III: Czytaj dalej Typy trojaków lubelskich – 1595.2 (bez znaku topór)

Typy trojaków lubelskich – 1595.1 (ze znakiem topór)

Któregoś pięknego popołudnia podskarbiemu wielkiemu koronnemu Janowi Firlejowi przyszło do głowy, że można by w Lublinie uruchomić kolejną mennicę koronną. Jak pomyślał, tak zrobił. Czytaj dalej Typy trojaków lubelskich – 1595.1 (ze znakiem topór)

Trojak z lwem bez haka 1597

Katalog trojaków lubelskich zaczyna przybierać coraz bardziej konkretny kształt. Wydam go pewnie pod koniec przyszłego roku. W związku z tym, aby przygotować grunt pod publikację, na blogu, systematycznie – mniej więcej raz w miesiącu – będę zamieszczał wpisy rozbierające na czynniki pierwsze poszczególne typy trojaków lubelskich. Pierwszy wpis z nowego cyklu pojawi się już niebawem.

A tymczasem bardzo istotny moim zdaniem Czytaj dalej Trojak z lwem bez haka 1597

Numizmatyczna Mapa Polski – Muzeum im. E. Hutten-Czapskiego w Krakowie (monety z mennicy lubelskiej)

Muzeum Czapskich posiada w swych zbiorach bardzo interesujące monety z mennicy lubelskiej. Są wśród nich monety przecudnej urody, są też wielkie rzadkości znane w kilku zaledwie egzemplarzach. Muzeum ma też w swych zbiorach unikat, o którym powiemy dwa słowa pod koniec wpisu. Mimo wspomnianego bogactwa, na wystawie stałej produkcja lubelska jest reprezentowana bardzo skromnie. Z tym większą uwagą przyjrzyjmy się pięciu monetom lubelskim, które możemy podziwiać zwiedzając Muzeum Czapskich. Czytaj dalej Numizmatyczna Mapa Polski – Muzeum im. E. Hutten-Czapskiego w Krakowie (monety z mennicy lubelskiej)

Trojaki lubelskie „NOT IN IGER”, cz. 1

Dzisiejszy wpis to fragment książki „Opowieści o monetach lubelskich 1595-1601”. Do kupienia tu:

http://www.numizmatyka-lublin.pl/1758,pl_d.-marzeta-opowiesci-o-monetach-lubelskich-1595-1601-(z-katalogiem-szelagow-lubelskich).html

Najwspanialszą tematyczną kolekcję monet polskich stworzył Tadeusz Iger. Jest to oczywiście słynny zbiór trojaków polskich i z Polską związanych. Istotną część zbioru stanowi 380 trojaków lubelskich. Jest to jak łatwo obliczyć, ponad 10 procent wszystkich monet. Jest więc oczywiste, że podstawowym punktem odniesienia przy różnych dyskusjach na temat odmian trojaków lubelskich jest właśnie kolekcja Tadeusza Igera. Tym bardziej warto więc wyodrębnić te odmiany, które nie znalazły się w katalogu wielkiego Kolekcjonera. Poniżej zostały przedstawione jedynie odmiany wyższego rzędu, bez „drążenia” wariantów napisowych. Czytaj dalej Trojaki lubelskie „NOT IN IGER”, cz. 1