Chrystus zmartwychwstał! Prawdziwie zmartwychwstał!
***
Jeden z dwóch najwspanialszych obrazów przedstawiających Zmartwychwstanie Chrystusa to piętnastowieczny fresk, którego autorem jest Piero della Francesca (Sansepolcra, Palazzo dei Priori, Pinacoteca Communale). Monumentalny, hieratyczny Chrystus wstający z grobu i przeszywający widza swoim hipnotycznym wzrokiem to jedno z największych dokonań wczesnorenesansowego malarstwa. Człowiekowi chodzą ciarki po plecach. Dzieło powstało w latach 1463-1465.
O obrazie renesansowego mistrza więcej można przeczytać tu:
http://edusens.blogspot.com/2013/03/najwspanialszy-obraz-swiata.html
Ponad sto trzydzieści lat później, pracujący w lubelskiej mennicy artysta zaprojektował hipnotyczny portret króla Zygmunta III Wazy. Być może rytownik próbował ścigać się z włoskim malarzem. Rywalizacja z Pierem della Francesca zakończyła się oczywiście dla lubelskiego artysty porażką. Mimo to portret monarchy zdobiący bardzo rzadkie trojaki lubelskie z roku 1597 wyszedł dość udany.
***
Dzisiejszy wpis nie będzie rzecz jasna dotyczył malarstwa lecz numizmatyki. Pochwalę się moim lubelskim nabytkiem z ostatnich miesięcy.
Prezentowany poniżej trojak lubelski z grubsza odpowiada poz. L.97.20 w katalogu Igera. Są jednak dwie różnice. Pierwsza, to napis otokowy na awersie. W katalogu Igera jest on następujący: SIG 3 D G – REX P M D L. Na moim trojaku brakuje litery „L”, czyli zamiast „Zygmunt III z Bożej łaski król Polski, wielki książę litewski”, mamy „Zygmunt III z Bożej łaski król Polski, wielki książę”. Przy wykonywaniu stempla litera „L” po prostu się nie zmieściła. Druga różnica – znacznie bardziej istotna – to popiersie królewskie, również niewystępujące w katalogu Igera.
Taki portret z hipnotyzującym wzrokiem Zygmunta III możemy obejrzeć na stronie WCN w zakładce „Kolekcja Trojaków Tadeusza Igera”. (Tak na marginesie znajduje się tam znacznie więcej odmian niż w katalogu.) Moja ostatnia zdobycz różni się jednak od trojaka ze strony WCN napisem otokowym na awersie.
Trojak ze strony WCN jest podpisany nie do końca prawidłowo jako L.97.20.b?(R2). Dlaczego nie do końca prawidłowo? Otóż po pierwsze w podanym odnośniku do katalogu „L.97.20.b?(R2)” popiersie króla jest zupełnie inne, a po drugie moneta jest z pewnością znacznie rzadsza niż sugerowałaby szacunkowa rzadkość R2.
Trojak koronny Zygmunt III Waza, Lublin 1597
A: Portret króla w koronie. Napis w otoku: SIG 3 D G – REX P M D.
R: Liczba III, poniżej Orzeł Biały, Snopek Wazów (nad nim korona) oraz Pogoń. Poniżej napis w trzech wierszach: GROS ARG/ TR R POLO/ NI. Na dole Lewart, herb podskarbiego wielkiego koronnego Jana Firleja. Po bokach herbu (u dołu) inicjały „IF” Jan Firleja. Z boku u góry po prawej stronie herbu końcówka daty (15)97.
Moneta srebrna; średnica ok. 20 mm; waga 2,36 g; mennica Lublin; Iger L.97.20 (nienotowana odmiana zwykła – duże popiersie, REX P M D)
***
Na początku wpisu wspomniałem, że dzieło Piera della Francesca jest jednym z dwóch najwybitniejszych przedstawień Zmartwychwstania Chrystusa. Drugie genialne przedstawienie Rezurekcji to arcydzieło Matthisa Grünewalda będące elementem Ołtarza z Isenheim. Całość znajduje się w Musée d’Unterlinden w Colmar (Francja).
O Ołtarzu z z Isenheim można poczytać tu:
http://www.christiani.org.pl/sztuka/wielkie-zmartwychwstanie-grunewalda.html
***
Wszystkim Czytelnikom bloga życzę wesołych, radosnych i głęboko przeżywanych Świąt Wielkiej Nocy.