Poprzedni odcinek cyklu:
Szelągi gdańskie Augusta II Mocnego bito ze srebra próby I ½ w liczbie 285 sztuk z grzywny brutto. Z grzywny netto (czystego srebra) wybijano 3040 sztuk szelągów. Średnia waga szelągów wynosiła 0,70 g. Czytaj dalej Stopa mennicza, próba srebra i waga szelągów Augusta II Mocnego
Od kilku lat, w miesiącach wakacyjnych umieszczam na blogu wpisy z cyklu „Herby, znaki mennicze, inicjały, skróty, ozdobniki itp.” na szelągach poszczególnych władców Polski. Poprzedni odcinek cyklu:
http://blognumizmatyczny.pl/2023/08/14/inicjal-krolewski-na-szelagach-jana-sobieskiego/
Szelągi Augusta II Mocnego jako oficjalny środek płatniczy były emitowane jedynie przez mennicę gdańską (w niewielkiej liczbie). Na awersie posiadają one monogram „AR” (August król), na rewersie zaś herb Gdańska. Czytaj dalej Inicjały i herby na szelągach Augusta Mocnego
W roku 2021 na jednej z aukcji wylicytowałem trojaka lubelskiego z końcówką daty „95” umieszczoną między herbem Lewart a lwem Daniela Koste. Po dokładnym obejrzeniu monety uznałem jednak, że jest to wysokiej jakości współczesny falsyfikat. Do takiego wniosku skłaniają ewidentne manipulacje przy cyfrze „5”. Fałszerskie zabiegi przy drugiej cyfrze daty są sprytnie tuszowane przy pomocy bardzo umiejętnego uderzenia na awersie (na koronie), które spowodowało pęknięcie na rewersie przechodzące przez cyfrę „5”. Na to wszystko położona jest sztuczna patyna.
Przy dokładnej obserwacji monety Czytaj dalej Trojak lubelski 1595 – bardzo niebezpieczny falsyfikat
„Zbrodnie” na numizmatach
Z punktu widzenia współczesnego kolekcjonera, liczne działania wobec monet podejmowane w dawnych wiekach, należałoby zakwalifikować jako „zbrodnie”. Należą do nich m.in. umieszczanie donatyw w złotych oprawach, skrobanie na portugałach liczby „X”, robienie otworów w trojakach (a następnie zawieszanie ich na szyjach bałkańskich białogłów w charakterze cennych ozdób), umieszczanie na monetach znaków własnościowych, wykonywanie naczyń (waz, kufli, kielichów, tacek, brytfanek) wysadzanych monetami[i]. Czytaj dalej Kącik rzymsko-bizantyński. „Zbrodnie” na numizmatach – krzeszowski pektorał i patera z Rannes
Dzięki uprzejmości Norberta Grendel, który przy okazji swojej kwerendy w Muzeum Narodowym w Warszawie zrobił dla mnie sporo zdjęć szelągów Zygmunta Wazy, miłośnicy tego nominału będą mogli podziwiać monety, których nie widzi się na co dzień na aukcjach numizmatycznych. Z potężnego pakietu zdjęć kilkudziesięciu szelągów wybrałem dziewięć, moim zdaniem najbardziej interesujących (plus jednego, którego zdjęcie było dwanaście lat temu opublikowane w Warszawskim Pamiętniku Numizmatycznym). Wybór nie był łatwy. Wiele znakomitych monet nie zakwalifikowało się do „top 10”. Czytaj dalej Numizmatyczna Mapa Polski. Szelągi koronne Zygmunta III Wazy w Muzeum Narodowym w Warszawie (top 10)
Dobra wiadomość dla miłośników szelągów poznańskich Zygmunta III Wazy – ruszyła przedsprzedaż katalogu. Jeśli wszystko dobrze pójdzie, premiera będzie miała miejsce pod koniec czerwca. Czytaj dalej Katalog szelągów poznańskich Zygmunta III Wazy – przedsprzedaż
Często można spotkać szelągi z błędami. Być może nawet częściej szelągi niż inne nominały – kto przejmowałby się taką drobnicą? Błędy te mogą być dwojakiego rodzaju. Czytaj dalej Błędy stempla na szelągach Zygmunta III Wazy
W numizmatyce przełomowe odkrycia są na wyciągnięcie ręki 🙂 Czytaj dalej Lublin czy Poznań? Szelągi 1595-1597 z pojedynczym hakiem menniczym oraz 1597 bez znaków mincerskich (porządkowanie numizmatyki)
Od wydania katalogu trojaków lubelskich minęło już ponad pół roku. Informacja zwrotna, która do mnie dociera jest bardzo pozytywna. Kolekcjonerzy korzystający z mojej książki są zadowoleni, a domy aukcyjne traktują katalog jako pozycję referencyjną (Marciniak Dom Aukcyjny, CoinsNet Krzysztof Padzikowski, Rzeszowski Dom Aukcyjny, Poznański Dom Aukcyjny, Stary Sklep, Salon Numizmatyczny Mateusz Wójcicki).
Dzisiejszy wpis to propozycja postawienia kolejnego kroku w zakresie klasyfikacji trojaków lubelskich. Czytaj dalej Warianty trojaków lubelskich (1)
W ciągu ostatnich dziewięciu lat kilku zaprzyjaźnionych kolekcjonerów-numizmatyków umieściło na http://blognumizmatyczny.pl/ swoje artykuły (Grzegorz Romańczyk, Przemysław Zięba, Michał Król, Paweł Janikowski). Są to teksty wartościowe, ciekawe, a niekiedy zawierające ważne odkrycia numizmatyczne. Ustawiły one bardzo wysoko poprzeczkę dla kolejnych „gościnnych występów”. Dzisiejsza publikacja Grzegorza Broniszewskiego znakomicie wpisuje się w ten wyśrubowany standard. Artykuł „Analiza stemplowa szelągów malborskich 1592-1601” z pewnością przypadnie do gustu miłośnikom szelągów Zygmunta III Wazy.
Zapraszam do lektury:
Czytaj dalej Grzegorz Broniszewski: Analiza stemplowa szelągów malborskich z lat 1592-1601
Jan Dulski herbu Przegonia był podskarbim wielkim koronnym w latach 1580-1590. Jego herb zgodnie z prawem widniał na monetach obok herbów państwowych i królewskich. W roku 1590 Dulski zmarł, a urząd podskarbiego wielkiego koronnego objął Jan Firlej herbu Lewart. Od tej pory to właśnie jego herb miał być umieszczany na monetach.
Znając powyższe fakty pewien dysonans poznawczy budzą Czytaj dalej Porządkowanie numizmatyki. Kilka odmian szelągów poznańskich bez daty lub z błędnymi cyframi daty – chronologia emisji
Na mocy uchwały Komisji Sejmowej z 13 marca 1601 roku, wszystkie mennice koronne z wyjątkiem krakowskiej, zostały zamknięte. Tym sposobem historia mennicy lubelskiej dobiegła końca. W ciągu kilkumiesięcznej działalności w roku 1601, mennicy lubelskiej udało się wyemitować jeszcze parę odmian trojaków. Zdobi je cztery typy portretów króla Zygmunta III. Czytaj dalej Chronologia portretów Zygmunta III na trojakach z mennicy lubelskiej – rok 1601
… wielce mnie ucieszyła, albowiem potwierdziła moją hipotezę, że mincerze w czasach Zygmunta III brali stemple z poprzedniego roku, zmieniali jedną tylko cyfrę daty i tworzyli w ten sposób stemple z bieżącą datą, i że dotyczyło to nie tylko mennicy lubelskiej (co badałem i o czym pisałem w 2020 roku), ale również innych zakładów, w tym mennicy krakowskiej.
*** Czytaj dalej Wymiana komentarzy z p. Grzegorzem Broniszewskim pod postem na fb, która …
Monety różnią się od siebie, ale różnice te są niejednakowej wagi. Jeśli do naszej kolekcji szóstaków lwowskich Jana Kazimierza albo szelągów poznańskich Zygmunta Wazy uda nam się pozyskać monetę z rocznika, którego dotąd nie mieliśmy, fakt ten ma zdecydowanie inną rangę niż pozyskanie monety z odmiennym znakiem interpunkcyjnym. Powyższa konstatacja jest chyba dobrym punktem wyjścia do dyskusji na temat tego, jakie kryteria powinny być brane pod uwagę przy wyodrębnianiu odmian w katalogach, a które nie powinny być brane pod uwagę. Wiąże się z tym inna kwestia: czy każdej odmianie wyszczególnionej w katalogu powinniśmy przyznawać szacunkową rzadkość, czy może raczej stopień rzadkości powinien dotyczyć tylko typów albo odmian wyższego rzędu?
Jako autor katalogów zastanawiam się nad tym od dawna. Bezpośrednim impulsem do dzisiejszego wpisu był wykład Marcina Żmudzina podczas ostatniej sesji „W numizmatyce widzisz tyle, ile wiesz” (od 3:09):
https://www.youtube.com/live/O-NA5V1i338?app=desktop&si=99Qgq7RKDygtrOba
Ostatnio przytrafiło mi się udzielić wywiadu redakcji OKA („Okiem Kolekcjonera”). Przyznam, że udzielanie wywiadów jest bardzo przyjemne (i miło łechce próżność). Zapraszam do lektury:
Poniżej link do strony OKA:
A tu cały wywiad dodatkowo wzbogacony zdjęciami monet i książek, o których opowiadałem:
*** Czytaj dalej Wywiad dla profilu „Okiem Kolekcjonera” (18.02.2024)