Pochodzące z mennicy wileńskiej szelągi litewskie Jana Kazimierza dzielą się na dwie odrębne grupy. Odróżnia je zarówno materiał, z którego zostały wykonane, sposób produkcji, a także zupełnie odmienny rysunek. Grupa pierwsza to szelągi bilonowe tłoczone w latach 1652 i 1653. Grupa druga to szelągi miedziane (boratynki) bite w latach 1664-1666 – pierwsze szelągi z portretem monarchy na awersie.

Szeląg z 1652, poz. I 6 Wilno 1652 – 1, a, w literaturze znany jest również pod nazwami dwupieniądza, dwudenara czy ćwierćgrosza. Więcej na ten temat zob.:

http://blognumizmatyczny.pl/2017/04/22/ni-pies-ni-wydra-cos-na-ksztalt-swidra/

Odmianą bardzo rzadką jest poz. I 6 Wilno 1664 – 2, a (bez monogramu HKPL pod Pogonią)

***

I 6 Wilno 1652 – 1, a

Szeląg litewski Jan Kazimierz, Wilno 1652 (bez napisów otokowych)

(Moneta jest też nazywana dwudenarem i dwupieniądzem).

Av.: Ukoronowany monogram królewski „ICR”, po bokach końcówka daty 5 – 2. Rv.: Pogoń, poniżej Gozdawa – herb Gedeona Michała Tryzny, podskarbiego wielkiego litewskiego, pod herbem liczba 360 (wartość monety – trzysta sześćdziesiąta część talara). Moneta bilonowa; średnica 14 mm; waga 0,38 g; mennica Wilno; Kop. 3578, R5; Kam., Kur. 729, R5; Ivanauskas 1JK1-1, RR

***

I 6 Wilno 1652 – 2, a

Szeląg litewski Jan Kazimierz, Wilno 1652 (z napisami otokowymi, bez herbu Gozdawa)

Av.: Ukoronowany monogram królewski „ICR”. Napis w otoku: IOA CAS D G R  POL L. Rv.: Pogoń, powyżej (w otoku) mitra wielkoksiążęca. Napis w otoku: SOLIDVS M D LIT 1652. Moneta bilonowa; średnica 16 mm; waga 0,64 g; mennica Wilno; Kop. 3580, R; Kam., Kur. 731; Ivanauskas 2JK12-3, R

***

I 6 Wilno 1652 – 3, a

Szeląg litewski Jan Kazimierz, Wilno 1652 (z napisami otokowymi)

Av.: Ukoronowany monogram królewski „ICR”. Napis w otoku: IOA CAS D G R  POL L. Rv.: Pogoń, u góry w otoku mitra wielkoksiążęca, poniżej Gozdawa – herb Gedeona Michała Tryzny, podskarbiego wielkiego litewskiego. Napis w otoku: SOLIDVS M D LIT 1652. Moneta bilonowa; średnica 15,5 mm; waga 0,52 g; mennica Wilno; Kop. 3581; Kam., Kur. 732, R; Ivanauskas 2JK7-2

***

I 6 Wilno 1652 – 3, b

Szeląg litewski Jan Kazimierz, Wilno 1652 (z napisami otokowymi)

Av.: Ukoronowany monogram królewski „ICR”. Napis w otoku: IOA CAS D G R  POL LIT. Rv.: Pogoń, u góry w otoku mitra wielkoksiążęca, poniżej Gozdawa – herb Gedeona Michała Tryzny, podskarbiego wielkiego litewskiego. Napis w otoku: SOLIDVS M D LIT 1652.

Moneta z kolekcji Michała Króla

***

I 6 Wilno 1652 – 4, a

Szeląg litewski Jan Kazimierz, Wilno 1652 (z napisami otokowymi)

Av.: Ukoronowany monogram królewski „ICR”. Po bokach monogramu końcówka daty 5–2. Napis w otoku: IOA CAS D G R  POL L. Rv.: Pogoń, u góry w otoku mitra wielkoksiążęca, poniżej Gozdawa – herb Gedeona Michała Tryzny, podskarbiego wielkiego litewskiego. Napis w otoku: SOLIDVS M DVC LITV. Moneta bilonowa; średnica 17 mm; waga 0,64 g; mennica Wilno; Kop. 3579, R2 (inna odmiana); Kam., Kur. – awers 739, rewers 738; Ivanauskas – awers 2JK5-1, R, rewers 2JK4-1

***

I 6 Wilno 1652 – 4, b

Szeląg litewski Jan Kazimierz, Wilno 1652 (z napisami otokowymi)

Av.: Ukoronowany monogram królewski „ICR”. Po bokach monogramu końcówka daty 5–2. Napis w otoku: IOA CAS D G R  POL L. Rv.: Pogoń, u góry w otoku mitra wielkoksiążęca, poniżej Gozdawa – herb Gedeona Michała Tryzny, podskarbiego wielkiego litewskiego. Napis w otoku: SOLIDVS M DVC LIT. Moneta bilonowa; średnica 16,5 mm; waga 0,63 g; mennica Wilno; Kop. 3579, R2; Kam., Kur. 739; Ivanauskas 2JK5-1, R

***

I 6 Wilno 1652 – 4, c

Szeląg litewski Jan Kazimierz, Wilno 1652 (z napisami otokowymi)

Av.: Ukoronowany monogram królewski „ICR”. Po bokach monogramu końcówka daty 5–2. Napis w otoku: IOA CA D G REX  POL. Rv.: Pogoń, u góry w otoku mitra wielkoksiążęca, poniżej Gozdawa – herb Gedeona Michała Tryzny, podskarbiego wielkiego litewskiego. Napis w otoku: SOLIDVS M DVCAT LIT.

Moneta z kolekcji Michała Króla

***

I 6 Wilno 1653 – 1, a

Szeląg litewski Jan Kazimierz, Wilno 1653

Av.: Ukoronowany monogram królewski „ICR”. Napis w otoku: IOA CAS D G R  POL L. Rv.: Pogoń, u góry w otoku mitra wielkoksiążęca, poniżej Ślepowron, herb Wincentego Aleksandra Gosiewskiego, podskarbiego wielkiego litewskiego. Napis w otoku: SOLIDVS M D LIT 1653. Moneta bilonowa; średnica 15 mm; waga 0,50 g; mennica Wilno; Kop. 3584, R; Kam., Kur. 741, R; Ivanauskas 2JK15-4

***

I 6 Wilno 1653 – 1, b

Szeląg litewski Jan Kazimierz, Wilno 1653

Av.: Ukoronowany monogram królewski „ICR”. Napis w otoku: IOA CAS D G R  POL L. Rv.: Pogoń, u góry w otoku mitra wielkoksiążęca, poniżej Ślepowron, herb Wincentego Aleksandra Gosiewskiego, podskarbiego wielkiego litewskiego. Napis w otoku: SOLIDVS M D LIT 1653 (odwrócona trójka). Moneta bilonowa; mennica Wilno

fot. eBay

***

I 6 Wilno 1664 – 1, a

Szeląg litewski Jan Kazimierz, Wilno 1664

Av.: Portret króla w wieńcu, pod nim litery „TLB” – inicjały Tytusa Liwiusza Boratiniego, dzierżawcy mennic szelągowych. Napis w otoku: IOAN CAS REX. Rv.: Pogoń, powyżej mitra wielkoksiążęca. Pod Pogonią pisany ligaturą monogram Hieronima Kryszpina Kirszensteina, podskarbiego wielkiego litewskiego – HKPL. Napis w otoku: SOLI MAG DVC LIT 1664. Moneta miedziana; średnica 15 mm; waga 1,32 g; mennica Wilno; Wol. L64A.21b.11.1, R

***

I 6 Wilno 1664 – 2, a

Szeląg litewski Jan Kazimierz, Wilno 1664 (bez inicjałów HKPL pod Pogonią)

Av.: Portret króla w wieńcu, pod nim litery „TLB” – inicjały Tytusa Liwiusza Boratiniego, dzierżawcy mennic szelągowych. Napis w otoku: IOAN CAS REX. Rv.: Pogoń, powyżej mitra wielkoksiążęca. Napis w otoku: SOLI MAG DVC LIT 1664. Moneta miedziana; średnica 15-15,5 mm; waga 1,50 g; mennica Wilno; Wol. LW64C.21.11.a, R6

***

I 6 Wilno 1665 – 1, a

Szeląg litewski Jan Kazimierz, Wilno 1665

Av.: Portret króla w wieńcu, pod nim litery „TLB” – inicjały Tytusa Liwiusza Boratiniego, dzierżawcy mennic szelągowych. Napis w otoku: IOAN CAS REX. Rv.: Pogoń, powyżej mitra wielkoksiążęca. Pod Pogonią pisany ligaturą monogram Hieronima Kryszpina Kirszensteina, podskarbiego wielkiego litewskiego – HKPL. Napis w otoku: SOLI MAG DVC LIT 1665. Moneta miedziana; średnica 15 mm; waga 1,20 g; mennica Wilno; Wol. L65.A.21.22.1.1c.a

***

I 6 Wilno 1666 – 1, a

Szeląg litewski Jan Kazimierz, Wilno 1666

Av.: Portret króla w wieńcu, pod nim litery „TLB” – inicjały Tytusa Liwiusza Boratiniego, dzierżawcy mennic szelągowych. Napis w otoku: IOAN CAS REX. Rv.: Pogoń, powyżej mitra wielkoksiążęca. Pod Pogonią pisany ligaturą monogram Hieronima Kryszpina Kirszensteina, podskarbiego wielkiego litewskiego – HKPL. Napis w otoku: SOLI MAG DVC LIT 1666. Moneta miedziana; średnica 15 mm; waga 1,35 g; mennica Wilno; Wol. L66.A.21.11.3.1d.c