Chińskie monety keszowe to jedna bocznych gałęzi moich zainteresowań numizmatycznych. Kolekcję buduję na bazie poniższego schematu historii Chin:
– Dynastia Shang 1766 (?) – 1122 (?) r. p.n.e.
– Zachodnia Dynastia Zhou 1122 (?) – 770 r. p.n.e.
– Wschodnia Dynastia Zhou 770 – 221 r. p.n.e.
– Dynastia Qin 221 – 207 r. p.n.e.
– Zachodnia Dynastia Han 202 r. p.n.e. – 8 r. n.e.
– Dynastia Xin (uzurpator Wang Mang) 8 – 23 r.
– Wschodnia Dynastia Han 25 – 220 r.
– Okres Trzech Królestw 220 – 280 r.
– Zachodnia Dynastia Jin 265 – 316 r.
– Wschodnia Dynastia Jin 317 – 419 r.
– Okres Dynastii Północnych i Południowych 420 – 589 r.
– Dynastia Sui 581 – 618 r.
– Dynastia Tang 618 – 907 r.
– Okres Pięciu Dynastii i Dziesięciu Królestw 907 – 960 r.
– Barbarzyńskie Dynastie Północy (Dynastie Tatarskie) 916-1234 r.
– Północna Dynastia Song 960 – 1126 r.
– Południowa Dynastia Song 1127 – 1279 r.
– Dynastia Mongolska Yuan 1279 – 1368 r.
– Dynastia Ming 1368 – 1644 r.
– Dynastia Mandżurska Qing 1644 – 1912 r.
Jak widać przyrost kolekcji następuje bardzo wolno i wiele okresów z widocznego schematu świeci jeszcze pustkami (pozycje zaznaczone na czerwono).
***
Wschodnia Dynastia Zhou 770 – 221 r. p.n.e.
Pieniądz „mrówczy nos” (Ant Nose Money)
Okres panowania wschodniej dynastii Zhou 770 – 220 r. p.n.e.; Epoka Walczących Królestw, Państwo Chu; pieniądz używany na południe od Żółtej Rzeki 400-220 r. p.n.e.; moneta brązowa (stop z dużą zawartością ołowiu); 20 mm x 12 mm; waga 5,32 g; Hartill 1.16
***
Zachodnia Dynastia Han 202 r. p.n.e. – 8 r. n.e.
Ban Liang (pół uncji)
Liang to chińska uncja (24 zhu) – ok. 16 g; okres panowania zachodniej dynastii Han 206 r. p.n.e. – 25 r. n.e.; 175 – 119 r. p.n.e.; moneta brązowa; średnica 24,5 mm; waga 2,79 g; Hartill 7.16
***
Dynastia Xin (uzurpator Wang Mang) 8 – 23 r.
Huo Quan
Cesarz Wang Mang 7-23 r.; emisja: 14-23 r.; moneta brązowa; średnica 21,5 mm; waga 1,51 g; Hartill 9.33
***
Huo Quan
Cesarz Wang Mang 7-23 r.; 23-40 r. – emisja prywatna po śmierci cesarza; ,moneta brązowa; średnica 17 mm; waga 1,77 g; Hartill 9.65
***
Wschodnia Dynastia Han 25 r. – 220 r.
Wu Zhu (pięć zhu)
Zhu to 1/24 chińskiej uncji – ok. 0,6 g; okres panowania wschodniej dynastii Han 25 – 220 r.; moneta brązowa; średnica 26 mm; waga 3,09 g; Hartill 10.2
***
Okres Dynastii Północnych i Południowych 420 – 589 r.
Wu Zhu (pięć zhu)
Zhu to 1/24 chińskiej uncji – ok. 0,6 g; Okres Dynastii Północnych i Południowych 420 – 589 r.; Dynastia Liang 502-557 r. ; cesarz Wu Di 502-549 r.; moneta żelazna; średnica 20 mm; waga 2,74 g; Hartill 10.18
***
Dynastia Tang 618 – 907 r.
Kay Yuan tong bao (pieniądz obiegowy początku panowania)
Okres panowania dynastii Tang 618-907 r.; typ wczesny 621-718; moneta brązowa; średnica 24 mm; waga 3,19 g; Hartill 14.1, rewers „y”
***
Kay Yuan tong bao (pieniądz obiegowy początku panowania)
Okres panowania dynastii Tang 618-907 r.; typ środkowy 718-732 r.; moneta brązowa; średnica 24,5 mm; waga 3,48 g; Hartill 14.3
***
Kay Yuan tong bao (pieniądz obiegowy początku panowania)
Okres panowania dynastii Tang 618-907 r.; typ środkowy 718-732 r.; moneta brązowa; średnica 23,5 mm; waga 3,01 g; Hartill 14.4
***
Okres Pięciu Dynastii i Dziesięciu Królestw 907 – 960 r.
Kay Yuan tong bao (pieniądz obiegowy początku panowania)
Moneta odlana w stylu państwa Chu (907-951); władca Ma Yin (907-925); naśladownictwo monet Kay Yuan tong bao dynastii Tang; moneta ołowiana; średnica 24 mm; waga 3,32 g
***
Barbarzyńskie Dynastie Północy (Dynastie Tatarskie) 916-1234 r.
1 wen – Da Ding tong bao 1178-1189
Na rewersie u góry hieroglif „You”; Dynastia Jin 1115-1234 r.; cesarz Shi Zong 1161-1190 r.; moneta odlana w roku 1189, mennica Daixian (prowincja Shanxi); brąz; średnica 25 mm; waga 3,39 g; Hartill 18.47
***
Północna Dynastia Song 960 – 1126 r.
1 wen – Zhi Dao yuan bao 995-997 (pismo regularne)
Okres panowania Północnej dynastii Song 960-1127 r.; cesarz Tai Zong 976-997 r.; moneta brązowa; średnica ok. 25 mm; waga 3,79 g; Hartill 16.35
***
1 wen – Zhi Dao yuan bao 995-997 (pismo kursywne)
Okres panowania Północnej dynastii Song 960-1127 r.; cesarz Tai Zong 976-997 r.; moneta brązowa; Hartill 16.37
***
1 wen – Zhi Dao yuan bao 995-997 (pismo pośpieszne)
Okres panowania Północnej dynastii Song 960-1127 r.; cesarz Tai Zong 976-997 r.; moneta brązowa; średnica ok. 25 mm; waga 3,56 g; Hartill 16.41
***
1 wen – Xiang Fu yuan bao (symbol /amulet/szczęścia podstawowa moneta) 1008-1016 (pismo regularne)
Okres panowania Północnej dynastii Song 960-1127 r.; cesarz Zhen Zong 998-1022 r.; moneta brązowa; średnica 25 mm; waga 4,16 g; Hartill 16.52
***
1 wen – Tian Sheng yuan bao 1023-1031 (pismo pieczęciowe)
Okres panowania Północnej dynastii Song 960-1127 r.; cesarz Ren Zong 1022-1063 r.; moneta brązowa; średnica ok. 24 mm; waga 4,29 g; Hartill 16.74
***
1 wen – Tian Sheng yuan bao 1023-1031 (pismo regularne)
Okres panowania Północnej dynastii Song 960-1127 r.; cesarz Ren Zong 1022-1063 r.; moneta brązowa; Hartill 16.76
***
2 wen – Xi Ning zhong bao 1071-1077 (pismo pieczęciowe)
Okres panowania Północnej dynastii Song 960-1127; cesarz Shen Zong 1068-1085; moneta brązowa; średnica ok. 28,5 mm; waga 8,42 g; Hartill 16.194
***
2 wen – Xi Ning zhong bao 1071-1077 (pismo regularne)
Okres panowania Północnej dynastii Song 960-1127 r.; cesarz Shen Zong 1068-1085 r.; moneta brązowa; średnica 31 mm; waga 7,10 g; Hartill 16.199
***
2 wen – Xi Ning zhong bao 1071-1077 (pismo regularne)
Okres panowania Północnej dynastii Song 960-1127 r.; cesarz Shen Zong 1068-1085 r.; moneta brązowa; średnica 31 mm; waga 8,10 g; Hartill 16.202
***
2 wen – Xi Ning tong bao 1068-1077 (pismo regularne)
Okres panowania Północnej dynastii Song 960-1127 r.; cesarz Shen Zong 1068-1085; moneta żelazna; średnica 34 mm; waga 12,69 g; Hartill 16.205
***
1 wen – Yuan Feng tong bao 1078-1085 (pismo pieczęciowe)
Okres panowania Północnej dynastii Song 960-1127 r.; cesarz Shen Zong 1068-1085 r.; moneta brązowa; średnica 24 mm; waga 4,01 g; Hartill 16.210
***
2 wen – Yuan Feng tong bao 1078-1085 (pismo pieczęciowe)
Okres panowania Północnej dynastii Song 960-1127 r.; cesarz Shen Zong 1068-1085 r.; moneta brązowa; średnica 28 mm; waga 6,91 g; Hartill 16.225
***
1 wen – Yuan Feng tong bao 1078-1085 (pismo kursywne)
Okres panowania Północnej dynastii Song 960-1127 r.; cesarz Shen Zong 1068-1085 r.; moneta brązowa; średnica 25 mm; waga 4,13 g; Hartill 16.235
***
2 wen – Yuan Feng tong bao 1078-1085 (pismo kursywne)
Okres panowania Północnej dynastii Song 960-1127 r.; cesarz Shen Zong 1068-1085 r.; moneta brązowa; średnica 29 mm; waga 7,62 g; Hartill 16.249
***
1 wen – Yuan You tong bao 1086-1093 (pismo pieczęciowe)
Okres panowania Północnej dynastii Song 960-1127 r.; cesarz Zhe Zong 1086-1100 r.; moneta brązowa; średnica 24,5 mm; waga 3,64 g; Hartill 16.261
***
2 wen – Yuan You tong bao 1086-1093 (pismo pieczęciowe)
Okres panowania Północnej dynastii Song 960-1127 r.; cesarz Zhe Zong 1086-1100 r.; moneta brązowa; średnica 29 mm; waga 4,87 g; Hartill 16.270
***
1 wen – Yuan You tong bao 1086-1093 (pismo kursywne)
Okres panowania Północnej dynastii Song 960-1127 r.; cesarz Zhe Zong 1086-1100 r.; moneta brązowa, Hartill 16.274
***
2 wen – Yuan You tong bao 1086-1093 (pismo kursywne)
Okres panowania Północnej dynastii Song 960-1127 r.; cesarz Zhe Zong 1086-1100 r.; moneta brązowa; średnica 29 mm; waga 6,57 g, Hartill 16.284
***
2 wen – Shao Sheng yuan bao 1094-1097 (pismo pieczęciowe)
Okres panowania Północnej dynastii Song 960-1127 r.; cesarz Zhe Zong 1086-1100 r.; moneta brązowa; średnica 29 mm; waga 6,89 g; Hartill 16.302
***
1 wen – Sheng Song yuan bao 1101-1106 (pismo pieczęciowe)
Okres panowania Północnej dynastii Song 960-1127 r.; cesarz Hui Zong 1101-1125 r.; moneta brązowa; średnica 24 mm; waga 4,07 g; Hartill 16.355
***
1 wen – Sheng Song yuan bao 1101-1106 (pismo pieczęciowe)
Okres panowania Północnej dynastii Song 960-1127 r.; cesarz Hui Zong 1101-1125 r.; moneta brązowa; Hartill 16.359
***
2 wen – Sheng Song yuan bao 1101-1106 (pismo pieczęciowe)
Okres panowania Północnej dynastii Song 960-1127 r.; cesarz Hui Zong 1101-1125 r.; moneta brązowa; średnica ok. 29,5 mm; waga 7,31 g; Hartill 16.369
***
1 wen – Sheng Song yuan bao 1101-1106 (pismo kursywne)
Okres panowania Północnej dynastii Song 960-1127 r.; cesarz Hui Zong 1101-1125 r.; moneta brązowa; średnica 24 mm; waga 3,29 g; Hartill 16.379
***
1 wen – Da Guan tong bao 1107-1110 (osobiste pismo cesarza Hui Zonga)
Okres panowania Północnej dynastii Song 960-1127 r.; cesarz Hui Zong 1101-1125 r.; moneta brązowa; średnica 24 mm; waga 3,64 g; Hartill 16.418
***
2 wen – Zheng He tong bao 1111-1117 (pismo urzędnicze)
Okres panowania Północnej dynastii Song 960-1127; cesarz Hui Zong 1101-1125; moneta brązowa; średnica 28-29 mm; waga 5,36 g; Hartill 16.448
***
Południowa Dynastia Song 1127 – 1279 r.
2 wen – Shao Xing yuan bao 1131-1162 (pismo regularne)
Okres panowania Południowej dynastii Song 1127-1279 r.; cesarz Gao Zong 1127-1162 r.; moneta brązowa; średnica ok. 28 mm; waga 4,05 g; Hartill 17.45
***
2 wen – Jia Ding tong bao 1208-1224
Na rewersie u dołu hieroglif „ba” (moneta odlewana w 7. roku obowiązywania dewizy Jia Ding – 1215); okres panowania południowej dynastii Song 1127-1279 r.; cesarz Ning Zong 1195-1224 r.; moneta żelazna; średnica 27 mm; waga 5,67 g; Hartill 17.577
***
Dynastia Ming 1368 – 1644 r.
1 wen – Hong Wu tong bao 1368-1398
Okres panowania dynastii Ming 1368-1644; cesarz Tai Zu 1368-1398; moneta brązowa; średnica 24 mm; waga 3,49 g; Hartill 20.57
***
1 wen – Yong Le tong bao 1403-1424
Okres panowania dynastii Ming 1368-1644; cesarz Cheng Zu 1403-1424; moneta brązowa; średnica ok. 24,5 mm; waga 2,96 g; Hartill 20.121
***
1 wen – Chong Zhen tong bao 1628-1644
Okres panowania dynastii Ming 1368-1644; cesarz Si Zong 1628-1644; moneta brązowa; średnica 23 mm; waga 2,19 g; Hartill 20.235, typ 1.1
***
1 wen – Chong Zhen tong bao 1628-1644
Okres panowania dynastii Ming 1368-1644; cesarz Si Zong 1628-1644; moneta brązowa; średnica 23 mm; waga 2,11 g; Hartill 20.302, typ 2.1
***
1 wen – Li Yong tong bao 1674-1678
Południowa dynastia Ming i rebelia Qing 1644-1681; Wu Sangui (uzurpator) 1674-1678; moneta brązowa; średnica ok. 25 mm; waga 4,57 g; Hartill 21.85
***
Dynastia Mandżurska Qing 1644 – 1912 r.
1 wen – Kang Xi tong bao
Dewiza Kang Xi 1662-1722 (Pokojowy Dostatek); okres panowania dynastii Qing 1644-1912; cesarz Sheng Zu 1662-1722; moneta odlewana w latach 1668-1670; moneta brązowa; średnica 24,5 mm; waga 2,52 g; mennica Guangzhou, prowincja Guangdong; Hartill 22.103
***
1 wen – Qian Long tong bao
Dewiza Qian Long 1736-1795 (Wielkie/Szczodre Niebiosa); okres panowania dynastii Qing 1644-1912; cesarz Gao Zong 1736-1795; moneta odlewana w latach 1760-1794; moneta brązowa; średnica ok. 23 mm; waga 2,68 g; prowincja Guizhou; Hartill 22.287
***
1 wen – Jia Qing tong bao
Dewiza Jia Qing 1796-1820 (Celebracja Pomyślności); okres panowania dynastii Qing 1644-1912; cesarz Ren Zong 1796-1820; moneta odlewana w latach 1799-1802; moneta brązowa; średnica 23 mm; waga 4,18 g; mennica Baoding, prowincja Zhili; Hartill 22.556
***
1 wen – Dao Guang tong bao
Dewiza Dao Guang 1821-1850 (Droga Światła); okres panowania dynastii Qing 1644-1912; cesarz Xuan Zong 1821-1850; moneta odlewana w latach 1821-1823; moneta brązowa; średnica ok. 23 mm; waga 4,34 g; Ministerstwo Skarbu w Pekinie; Hartill 22.576
***
1 wen – Xian Feng tong bao
Dewiza Xian Feng 1851-1861 (Powszechny Dobrobyt); okres panowania dynastii Qing 1644-1912; cesarz Wen Zong 1851-1861; moneta odlewana w latach 1855-1861; moneta brązowa; średnica 22 mm; waga 2,45 g; mennica Chengdu, prowincja Sichuan; Hartill 22.961
***
10 wen – Xian Feng zhong bao
Dewiza Xian Feng 1851-1861 (Powszechny Dobrobyt); okres panowania dynastii Qing 1644-1912; cesarz Wen Zong 1851-1861; moneta odlewana w latach 1855-1857; moneta brązowa; średnica 26-26,5 mm; waga 5,17 g; mennica Urumchi (Dihua), prowincja Xinjiang; Hartill 22.1105
***
1 wen – Tong Zhi tong bao
Dewiza Tong Zhi 1862-1874 (Te Same Rządy); okres panowania dynastii Qing 1644-1912; cesarz Mu Zong 1862-1874; moneta brązowa; średnica 23 mm; waga 2,97 g; prowincja Yunnan; Hartill 22.1177
***
1 wen – Guang Xu tong bao
Dewiza Guang Xu 1875-1908 (Chwalebna Sukcesja); okres panowania dynastii Qing 1644-1912; cesarz De Zong 1875-1908; moneta odlewana w latach 1887-1898; moneta brązowa; średnica 21,5 mm; waga 2,98 g; Ministerstwo Pracy w Pekinie; Hartill 22.1306A
***
1 wen – Guang Xu tong bao
Dewiza Guang Xu 1875-1908 (Chwalebna Sukcesja); okres panowania dynastii Qing 1644-1912; cesarz De Zong 1875-1908; moneta bita w latach 1889-1890; moneta brązowa; średnica 24 mm; waga 3,56 g; mennica Guangzhou, prowincja Guangdong; Hartill 22.1334
***
1 wen – Guang Xu tong bao
Dewiza Guang Xu 1875-1908 (Chwalebna Sukcesja); okres panowania dynastii Qing 1644-1912; cesarz De Zong 1875-1908; moneta bita w latach 1890-1895; moneta brązowa; średnica 24 mm; waga 2,84 g; mennica Guangzhou, prowincja Guangdong; Hartill 22.1335
***
1 wen – Xuan Tong tong bao
Dewiza Xuan Tong 1908-1912 (Deklaracja Jedności); okres panowania dynastii Qing 1644-1912; cesarz Pu Yi 1908-1912; moneta odlewana w latach 1909-1910; moneta mosiężna; średnica ok. 19 mm; waga 2,29 g; Ministerstwo Skarbu w Pekinie; Hartill 22.1513
***
(Edycja z 8 maja 2022)
Wpis jest już w dużym stopniu nieaktualny. Kolekcja ostatnio znacząco się powiększyła. Zaktualizowaną wersję kolekcji można obejrzeć w jednym z rozdziałów książki „Mennictwo keszowe”: http://www.numizmatyka-lublin.pl/1759,pl_d.-marzeta-monety-keszowe.html
Poniżej kilka nowych nabytków (bez opisów). Fot. GDA i SNMW
