Archiwa tagu: Stefan Batory

Gdańskie szelągi oblężnicze

1. Rys historyczny

Po ucieczce Henryka Walezego do Francji i wyborze na króla Polski Stefana Batorego, Gdańsk odmówił uznania wyników elekcji. W konsekwencji w roku 1577 rozpoczęła się wojna między Polską a jej najpotężniejszym miastem – Gdańskiem.

Do walki z wojskami koronnymi Gdańsk wynajął obce oddziały zaciężne. Te jednak, jak wiadomo, należy opłacać. Rada Miasta podjęła więc decyzję o otwarciu mennicy, która miała wybijać specjalną monetę wojenną. W rzeczywistości, w trakcie oblężenia zbuntowanego miasta przez wojska królewskie, na terenie Gdańska działały trzy mennice. Pierwszą była srebrna kierowana przez Kacpra Goebla. Po ucieczce Goebla oskarżonego o defraudację, kolejną srebrną mennicę otworzył Walter Tallemann. Była jeszcze mennica emitująca monety złote. Jej kierownikiem był Gracjan Gonzalo. Czytaj dalej Gdańskie szelągi oblężnicze

Wirtualne Muzeum Polskiego Szeląga (WMPS) – Stefan Batory, Malbork, część 1

Status terytorialny szelągów Stefana Batorego bitych w mennicy malborskiej budzi niejakie wątpliwości. Orzeł Biały na rewersie sugerowałby, że jest to moneta koronna. Wydaje się jednak iż sprawę rozstrzyga napis na rewersie: SOLIDVS TERRARVM PRVS – szeląg ziemi pruskiej. Są to więc szelągi pruskie, a nie koronne. Czytaj dalej Wirtualne Muzeum Polskiego Szeląga (WMPS) – Stefan Batory, Malbork, część 1

Herb Batorych na monetach

Wśród różnych herbów zdobiących monety Stefana Batorego znajduje się herb rodowy Batorych. Wygląda on następująco: w czerwonym polu trzy srebrne zęby w słup osadzone w srebrnym kawałku szczęki. Szczęka umieszczona jest po lewej stronie tarczy i – zgodnie z zasadami heraldycznej stylizacji – nie powinna przylegać do brzegów tarczy. Tak więc kły są skierowane w prawą stronę.

Na stronie „Poczet władców świata” Bogdana Pietrzyka można jednak znaleźć informację, że pierwotna forma herbu wyglądała inaczej, Czytaj dalej Herb Batorych na monetach

Szelągi pięciu żywotów mennicy malborskiej

Kilkadziesiąt lat temu T. Kałkowski napisał niewielką broszurę pt „Cztery żywoty mennicy malborskiej”. Tytuł odnosił się do czterech okresów w historii mennicy malborskiej. Pierwszy żywot to była działalność mennicy w czasach krzyżackich. Drugi to też okres krzyżacki, ale nieco późniejszy. Trzeci przypada na panowanie Stefana Batorego, a czwarty – Zygmunta Wazy. Jest jeszcze piąty żywot, o którym T. Kałkowski nie wiedział – krótki okres funkcjonowania mennicy malborskiej za panowania Jana Kazimierza.

Dzisiejszy wpis to prezentacja pięciu żywotów mennicy malborskiej, w kontekście jednego nominału – oczywiście szeląga.

Czytaj dalej Szelągi pięciu żywotów mennicy malborskiej

Wirtualne Muzeum Polskiego Szeląga (WMPS) – Stefan Batory, Olkusz, część 1

Spośród poniższych szelągów do monet wielkiej rzadkości należą:

* I 4 Olkusz 1579 – 1, a

* I 4 Olkusz b. d.  – 1, a

* I 4 Olkusz 1580 – 1, a

Monety bardzo rzadkie to:

* I 4 Olkusz 1580 – 2, a

* I 4 Olkusz 1580 – 3, a Czytaj dalej Wirtualne Muzeum Polskiego Szeląga (WMPS) – Stefan Batory, Olkusz, część 1

Wirtualne Muzeum Polskiego Szeląga (WMPS) – Stefan Batory, Gdańsk, część 1

Szelągi z roku 1577 nie są monetami Stefana Batorego lecz monetami emitowanymi w okresie panowania Stefana Batorego. W roku 1577 Gdańsk toczył bowiem wojnę z Polską. Wśród szelągów tego typu można wyróżnić:

  • tłoczone na prasie walcowej (kierownikiem mennicy był wówczas Kacper Goebel)
  • bite (na początku rządów Waltera Tallemanna)
  • szelągi pruskie z gdańską kontrasygnaturą.

Czytaj dalej Wirtualne Muzeum Polskiego Szeląga (WMPS) – Stefan Batory, Gdańsk, część 1