1.

Pierwsze polskie szelągi wybito w roku 1454 w Toruniu. Sowo „polskie” jest tu użyte w szerokim sensie. W ścisłym znaczeniu nie były to szelągi koronne, lecz pruskie – bite dla ziemi pruskiej.  Więcej na ten temat można przeczytać tu:

http://blognumizmatyczny.pl/2017/06/02/wirtualne-muzeum-polskiego-szelaga-wmps-kazimierz-jagiellonczyk-torun-pruskie-czesc-1/

A jeszcze więcej tu:

http://numizmatyka-lublin.pl/1613,pl_dariusz-marzeta-herby-i-znaki-mennicze-na-szelagach-polskich-i-z-polska-zwiazanych-lublin-2014.html

Szeląg pruski Kazimierz Jagiellończyk, Toruń b. d.

2.

Pierwsze szelągi lenne zostały wybite 12 lat później przez krzyżaków – w Królewcu A. D. 1466. Wielkim mistrzem był wówczas Ludwik von Erlichshausen (1450-1467). Więcej na ten temat tu:

http://blognumizmatyczny.pl/2016/02/08/w-jaki-sposob-monety-krzyzackie-byly-zwiazane-z-polska/

A jeszcze więcej tu:

http://numizmatyka-lublin.pl/1723,pl_dariusz-marzeta-varia-numizmatyczne-lublin-2016.html

3.

Pierwsze szelągi z datą wybito w Gdańsku Roku Pańskiego 1524.

Szeląg miejski Zygmunt Stary, Gdańsk 1525 (z braku rocznika 1524 musimy zadowolić się 1525)

4.

Pierwsze szelągi koronne zostały wybite w Olkuszu za panowania Stefana Batorego w roku 1579. W tym samym roku w Wilnie rozpoczęła się produkcja szelągów litewskich. Wcześniejsze emisje szelągów miały charakter ziemski (Prusy, Inflanty) lub miejski (Toruń, Gdańsk, Elbląg).

Szeląg koronny Stefan Batory, Olkusz 1579 (zdjęcie za zgodą autora)

5.

Pierwsze szwedzkie szelągi okupacyjne zostały wybite w Rydze zajętej przez heretyckiego rozbójnika Gustawa Adolfa A. D. 1621. Więcej na ten temat tu:

http://numizmatyka-lublin.pl/1723,pl_dariusz-marzeta-varia-numizmatyczne-lublin-2016.html

Szeląg miejski Gustaw Adolf, Ryga 1621 (okupacja szwedzka)

6.

Pierwsze szelągi próbne wybite z drogocennego kruszcu – złota, wyemitowano w Malborku Roku Pańskiego 1592 (Kop. 2007 – 160 b). Niewykluczone jednak, że złote szelągi próbne z XVI czy XVII wieku to produkcje dziewiętnastowiecznych fałszerzy, którzy dorwali się do oryginalnych stempli (zob. Przegląd Numizmatyczny 4/2011).

7.

Pierwsze szelągi bilonowe – a więc takie, w których zawartość szlachetnego kruszcu nie ma związku (jest znacząco niższa) z rynkową ceną srebra – wybito w Bydgoszczy A. D. 1613, na podstawie uchwały komisji warszawskiej z 1604 roku.

Szeląg koronny Zygmunt Waza, Bydgoszcz 1613

8.

Pierwsze szelągi z tarczą pięciopolową zostały wybite również w Bydgoszczy. Widniała na nich data 1622. Był to jednak prawdopodobnie omyłkowy zapis daty, a szeląg został wybity w innym roku (1625-1627).

Szeląg koronny Zygmunt Waza, Bydgoszcz 1625 (z braku rocznika 1622 musimy zadowolić się 1625)

9.

Pierwsze szelągi miedziane bito w tym samym roku w dwu mennicach: bydgoskiej i wschowskiej. Działo się to za czasów Jana Kazimierza A. D. 1650.

Szeląg koronny Jan Kazimierz, Wschowa 1650

10.

Pierwsze szelągi z portretem królewskim to oczywiście boratynki. Ich produkcja rozpoczęła się w listopadzie roku 1659 w Ujazdowie i w Krakowie.

Szeląg koronny Jan Kazimierz, Ujazdów 1659