Typy trojaków lubelskich – 1597.3 (ze znakiem Hanusza Ecka)

Od wyjazdu Daniela Koste do Wilna na przełomie 1596 i 1597 roku minęło już kilka miesięcy. Przez cały ten okres obowiązki kierownika mennicy lubelskiej pełnił jej probierz – Hanusz Eck. W końcu Eck zawarł umowę z podskarbim Janem Firlejem i został oficjalnie kierownikiem mennicy. Mógł teraz kłaść na monetach swój znak mincerski.

Znak menniczy Hanusza Ecka M. Gumowski, a za nim inni autorzy, określił jako przekreśloną literę „Z”[i]. Jeśli się dobrze przyjrzymy to dostrzeżemy, że po pierwsze litera „Z” jest odwrócona, po drugie, że nie jest to zwykłe przekreślenie, lecz został na nią nałożony hak menniczy, a po trzecie, że ta litera „Z” to w zasadzie też jest hak. Mamy tu więc do czynienia z dwoma skrzyżowanymi hakami, z których jeden jest typowym hakiem menniczym wykorzystywanym jako znak (albo jeden z jego elementów) przez wielu mincerzy.

Okres samodzielnych rządów Hanusza Ecka w mennicy lubelskiej trwał parę miesięcy (w drugiej połowie roku 1597 roku podskarbi Jan Firlej podpisał umowę z Melchiorem Reysnerem). W tym okresie w mennicy lubelskiej wybito 11 odmian, które zdobiły trzy typy portretów Zygmunta Wazy.

Portret typu 16

Ten wizerunek monarchy należał do najbardziej żywotnych w ciągu całej historii mennicy lubelskiej. Był wykorzystywany zarówno w okresie gdy bito trojaki bez znaków menniczych (1597.2), jak i w czasach rządów Hanusza Ecka. W okresie 1597.3 zdobił pięć odmian.

Pierwsza, z napisem w trzech wierszach i z cyframi daty umieszczonymi po bokach herbu Lewart.

Fot. GNDM

Druga, z napisem w trzech wierszach i z cyframi daty z prawej strony (heraldycznie rzecz ujmując – z lewej) herbu Lewart.

Występują tu dwa warianty napisowe:

  • ARG
  • ARGE

Trzecia, z napisem w trzech wierszach i z cyframi daty po bokach Snopka (u dołu)

Fot. WCN

Czwarta, z napisem w trzech wierszach i z cyframi daty po bokach orła.

Piąta, z napisem w dwóch wierszach i datą po lewej stronie u dołu.

Fot. WCN

Portret typu 18

Popiersie to reprezentuje zaledwie  jedna odmiana.

Fot. iger.wcn.pl

Portret typu 19

Ten wizerunek króla, podobnie jak typ 16, również należy do popularnych. Za czasów rządów Ecka wybito dwie odmiany z tym popiersiem: z datą po bokach orła oraz z datą z prawej strony herbu Lewart.

W odmianie tej można wyróżnić dwa warianty napisowe, wyodrębnione ze względu na skrót słowa POLONIAE:

  • PO
  • P

Fot. WCN

Tu również mamy dwa warianty napisowe:

  • PO
  • P

________________________________________________________________

Katalog trojaków lubelskich:

http://www.numizmatyka-lublin.pl/pl_literatura,128.html

________________________________________________________________

[i] M. Gumowski: Mennica lubelska w latach 1595-1601, „Roczniki Humanistyczne” 1959, z. 2, s. 241

 

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *