Każdy kolekcjoner monet powinien mieć jakąś numizmatyczną obsesję, która utrzymuje go w stanie intelektualnego napięcia. Taki stan ducha powoduje, że cały czas wraca się do tych samych, wałkowanych wielokrotnie tematów, że rozważa się kwestie, wydawałoby się, definitywnie zamknięte, że próbuje się rozwikłać zagadki i problemy nie do rozwiązania. Z uporem maniaka krąży się wokół wciąż tych samych zagadnień. Kolekcjoner jest wówczas szczególnie wyczulony na fałszywe tony brzmiące w uznanych i powszechnie przyjętych teoriach numizmatycznych (zwłaszcza własnych). W konsekwencji, co oczywiste, próbuje je obalić i zbudować nowe. W ten sposób dokłada malutką cegiełkę do gmachu wiedzy o starych monetach.
Ja jestem przyzwoity kolekcjoner i mam więcej niż jedną numizmatyczną obsesję. Jest ich cała gromada. Spośród nich wyróżnia się dążenie do uporządkowania tematu portretów Jana Kazimierza na szóstakach lwowskich. Do zagadnienia tego podchodzę nieustannie i kolejne moje ustalenia wydają mi się po pewnym czasie niezadowalające. Na blogu temat ten pojawił się dwukrotnie:
Drugi ze wspomnianych wpisów – z marca 2021 roku – jest już całkiem niezły. Ale nie optymalny. Wyszczególnione tam typy portretów są w zasadzie dobre. Zastrzeżenia może jednak budzić ich opis oraz brak sensownego pogrupowania.
***
Oto kolejna próba zestawienia typów królewskich popiersi na szóstakach lwowskich z lat 1660-1663:
Typ 1
- schematyczna draperia płaszcza otaczająca szerokim łukiem Order Złotego Runa
- elementy zbroi na tle Orderu Złotego Runa
Typ 1a
- głowa nieco mniejsza niż w portretach 1b-1d, niskie wypukłe czoło
- w miarę harmonijnie zestawione poszczególne elementy rysunku twarzy
Typ 1b
- głowa nieproporcjonalnie duża w stosunku do znajdujących się niżej elementów popiersia, niskie czoło
- wąskie popiersie
- nos duży, prosty i szczupły
Typ 1c
- w porównaniu z portretem typu 1a wyższe czoło, głowa nieco większa
- w porównaniu z portretem typu 1b nos bardziej zaokrąglony
Typ 1d
- głowa nieproporcjonalna, zbyt szeroka i jakby spłaszczona, niskie czoło
***
Typ 2
- na pierwszym planie wyeksponowane elementy zbroi obok Orderu Złotego Runa
Typ 2a
- portret przypominający wizerunki Władysława Wazy
- mięsisty podbródek
Typ 2b
- duże oko
- duży prosty nos
Typ 2c
- duże oko
- duży orli („bokserski”) nos
- zdecydowanie wysunięta dolna szczęka, bardziej rozbudowany podbródek niż w portrecie typu 2b
Typ 2d
- w miarę harmonijnie zestawione poszczególne elementy rysunku twarzy
***
Typ 3
- na pierwszym planie wyeksponowana schematyczna draperia płaszcza otaczająca wąskim łukiem Order Złotego Runa
Typ 3a
- duża głowa króla
Typ 3b
- mała głowa króla
***
Typ 4
- fałdy tkaniny płaszcza otaczające Order Złotego Runa układają się w sposób naturalny i nieschematyczny
Typ 4a
***
Typy 1c i 2a – forum TPZN
Ilustracja dzisiejszego wpisu – SNMW