Wkrótce po uruchomieniu mennicy lubelskiej Kacper Rytkier opuścił Lublin. Samodzielnym zarządcą (dzierżawcą) został Daniel Koste. Od samego początku, już w okresie rządów Kacpra Rytkiera miał on wysoką pozycję i był szykowany na następcę pierwszego kierownika. Skąd to wiemy? Jak pamiętamy, na pierwszych trojakach lubelskich (1595.1) obok znaku menniczego topór widniał znak Daniela Koste – lew przebity hakiem.
Tak więc po wyjeździe z Lublina Kacpra Rytkiera, na trojakach zaczęto umieszczać jeden tylko znak mincerski. Do końca roku 1595 trojaki typu 1595.2 bito z sześcioma odmiennymi popiersiami Zygmunta III:
Typ 2 – fot. iger.wcn.pl
Portret typu 1
Przy tym typie portretu zdecydowanie dominował schemat ikonograficzny z rozstrzeloną datą, gdzie herb podskarbiego i lew Daniela Koste znajdowały się pomiędzy cyframi daty 9 – 5 .
Można tu wyróżnić warianty napisowe:
- POL LIT/ POLONIE
- POL LI/ POLONIAE
- POL L/ POLONIAE
- POL L/ POLONIE
- POL L/ POLONRAE
- P L/ POLONIAE
Przy popiersiu typu 1 wyjątkowo zdarzały się inne rozwiązania kompozycyjne: z datą po bokach herbu Lewart i z datą po lewej stronie.
Fot. ANMN
Fot. iger.wcn.pl
Portret typu 2
W tym przypadku mamy do czynienia z jedną odmianą, z jednym wariantem i z jedną w ogóle znaną monetą:
Fot. iger.wcn.pl
Portret typu 3
Trojaki typu 1595.2 z portretem nr 3 są reprezentowane przez dwie odmiany – z rozstrzeloną datą i z datą po bokach herbu Lewart.
Ciekawostką dotyczącą portretu typu 3 jest sposób wykorzystania punc służących do jego wykonania. Otóż były one używane również do produkcji szóstaków.
Portret typu 4
Tu również mamy dwie odmiany: z rozstrzeloną datą i z datą po bokach herbu Lewart.
W odmianie z datą po bokach herbu Lewart wyróżnia się wariant z piątką obróconą o 180 stopni.
Fot. tpzn.pl
Portret typu 5
Spośród 48 typów portretów Zygmunta III występujących na trojakach lubelskich, portret nr 5 należy do najlepszych pod względem artystycznym. Jego walory można dostrzec zwłaszcza na monetach w dobrym stanie zachowania. Podobnie jak w przypadku poprzednich portretów mamy tu do czynienia z dwiema odmianami – z rozstrzeloną datą i z datą po bokach herbu Lewart.
Fot. ANMN
W odmianie w rozstrzeloną datą występują dwa warianty napisowe:
- POLONIE
- POLONIAE
Portret typu 6
Na koniec został nam portret nr 6 – jeden z najpopularniejszych wizerunków króla na trojakach lubelskich. Pojawił się pod koniec roku 1595 i występował również na wielu odmianach rocznika 1596. Spotkamy się z nim w dwóch kolejnych odcinkach cyklu „Typy trojaków lubelskich”. W roku 1595 wybito tylko jedną odmianę z tym popiersiem monarchy.
***
Katalog trojaków lubelskich:
http://www.numizmatyka-lublin.pl/pl_literatura,128.html
______________________________________________________________________
Zapraszam do naszego sklepu i zakupu książek o mennicy lubelskiej oraz jej monetach:
„Chronologia portretów Zygmunta III na trojakach z mennicy lubelskiej” (wydanie II – poprawione) – 67,20 zł:
„Opowieści o monetach lubelskich (z katalogiem szelągów lubelskich)” – 168 zł:
„Mennica koronna w Lublinie 1595-1601” – 94,50 zł: