Archiwa kategorii: Szelągi Zygmunta Wazy

Mennica w Warszawie za czasów Zygmunta III. Szelągi warszawskie (?)

O tym, że za czasów Zygmunta III w stolicy istniała mennica, polscy numizmatycy wiedzieli już w XIX wieku. Pisał o tym np. I. Zagórski[i]. O mennicy warszawskiej pisał też M. Gumowski: „Wiemy, że w Warszawie była dwa razy otwierana mannica, raz w latach 1590-tych, drugi raz później około 1620”[ii]. Nie bardzo wiadomo, na podstawie jakich przesłanek uczony pisał o mennicy „w latach 1590-tych”. Natomiast co do funkcjonowania w Warszawie mennicy „około 1620” nie ma wątpliwości. Istnieje cały szereg dokumentów, które to potwierdzają.

W dzisiejszych czasach nie wyszliśmy niestety zbyt daleko poza to, co wiedziano o mennicy warszawskiej sto lat temu. Najbardziej gruntowną pracą na ten temat jest artykuł Zbigniewa Kurzyny: W sprawie datowania i lokalizacji najstarszej mennicy w Warszawie[iii]. Zostały tam zebrane informacje dotyczące mennicy w Warszawie w czasach Zygmunta III, które dotąd były rozproszone w różnych publikacjach oraz w źródłach z epoki. Czytaj dalej Mennica w Warszawie za czasów Zygmunta III. Szelągi warszawskie (?)

Grzegorz Broniszewski: Analiza stemplowa szelągów malborskich z lat 1592-1601

W ciągu ostatnich dziewięciu lat kilku zaprzyjaźnionych kolekcjonerów-numizmatyków umieściło na http://blognumizmatyczny.pl/ swoje artykuły (Grzegorz Romańczyk, Przemysław Zięba, Michał Król, Paweł Janikowski). Są to teksty wartościowe, ciekawe, a niekiedy zawierające ważne odkrycia numizmatyczne. Ustawiły one bardzo wysoko poprzeczkę dla kolejnych „gościnnych występów”. Dzisiejsza publikacja Grzegorza Broniszewskiego znakomicie wpisuje się w ten wyśrubowany standard. Artykuł „Analiza stemplowa szelągów malborskich 1592-1601” z pewnością przypadnie do gustu miłośnikom szelągów Zygmunta III Wazy.

Zapraszam do lektury:

Czytaj dalej Grzegorz Broniszewski: Analiza stemplowa szelągów malborskich z lat 1592-1601

Porządkowanie numizmatyki. Kilka odmian szelągów poznańskich bez daty lub z błędnymi cyframi daty – chronologia emisji

Jan Dulski herbu Przegonia był podskarbim wielkim koronnym w latach 1580-1590. Jego herb zgodnie z prawem widniał na monetach obok herbów państwowych i królewskich. W roku 1590 Dulski zmarł, a urząd podskarbiego wielkiego koronnego objął Jan Firlej herbu Lewart. Od tej pory to właśnie jego herb miał być umieszczany na monetach.

Znając powyższe fakty pewien dysonans poznawczy budzą Czytaj dalej Porządkowanie numizmatyki. Kilka odmian szelągów poznańskich bez daty lub z błędnymi cyframi daty – chronologia emisji

Szelągi olkuskie Zygmunta III Wazy – rocznik 1592

Mennica olkuska w czasach Zygmunta III emitowała szelągi koronne przez siedem lat: od 1588 do 1594 roku. W roku 1592 wybito 18 odmian. Nie jest to rekordowa liczba. Ze względu na różnorodność odmian podstawowych (wyższego rzędu) rocznik ten wydaje mi się jednak co najmniej równie interesujący jak rekordzista – rocznik 1593 (25 odmian).

W poniższym zestawieniu zostały zaprezentowane również cztery odmiany, których nie ma w katalogu. Czytaj dalej Szelągi olkuskie Zygmunta III Wazy – rocznik 1592

Cegiełka do suplementu katalogu szelągów ryskich ZIIIW

Od wydania katalogu szelągów ryskich Zygmunta Wazy minęło już prawie 3 lata. Ku mojemu wielkiemu zadowoleniu, cieszy się on popularnością wśród kolekcjonerów oraz części domów aukcyjnych. Jednocześnie, powolutku acz systematycznie rośnie suplement do katalogu (który wydam pewnie za kilka lat). Będzie on składał się z dwóch części. Po pierwsze omówione zostaną pomyłki, które pojawiły się w wydaniu z roku 2020. Po drugie – odmiany nieuwzględnione w katalogu.

Poniżej pierwsza pomyłka, która – dzięki czujności kol. Adriana Kisiela – została zauważone i trafiła do suplementu. Czytaj dalej Cegiełka do suplementu katalogu szelągów ryskich ZIIIW

Szeląg ryski 1604, czyli opowieść o ogryzku

Tradycyjnie, jak co roku, na początku października przyjrzymy się nieco statystyce.

Od początku swojego istnienia blog był odwiedzany 184 500 razy, z czego w ciągu ostatniego roku odnotowano 36 500 wejść na stronę. To nieco mniej niż w roku ubiegłym. W rozbiciu na poszczególne lata statystyka wejść przedstawia się następująco:

X 2015 – X 2016: 8 500

X 2016 – X 2017: 15 000

X 2017 – X 2018: 20 000

X 2018 – X 2019: 27 500

X 2019 – X 2020: 36 500

X 2020 – X 2021: 40 500

X 2021 – X 2022: 36 500

Dziękuję za Państwa obecność 🙂

***

W numizmatyce piękne jest między innymi to, że moneta brzydka i nieefektowna może sprawić mnóstwo radości. Czytaj dalej Szeląg ryski 1604, czyli opowieść o ogryzku

Niesamowite szelągi ryskie ZIIIW: b. d.-I-10-a

Jedną z gwiazd ostatniej aukcji Rzeszowskiego Domu Aukcyjnego był przepiękny półtorak ryski z roku 1617, wariant napisowy: CIVI. Został zapakowany do slabu z notą MS63. Istotniejsza niż stan zachowania jest tu jednak wielka rzadkość monety. W katalogu A. Góreckiego półtorak otrzymał F4 – najwyższy stopień rzadkości. Półtoraki ryskie z roku 1617 w handlu występują sporadycznie, a kiedy już się pojawią, osiągają ceny rzędu co najmniej kilku tysięcy złotych. Tak też było i tym razem. Czytaj dalej Niesamowite szelągi ryskie ZIIIW: b. d.-I-10-a

Katalog szelągów ryskich Zygmunta III Wazy

WSTĘP

1. Mennica ryska

Za czasów Stefana Batorego w roku 1581, produkcja mennicza Rygi stała się elementem polskiego systemu monetarnego. Ryga dysponując prawem bicia monety miejskiej, od początku była jednym z najaktywniejszych ośrodków menniczych Rzeczypospolitej. Nie zmieniło się to po objęciu tronu przez Zygmunta III Wazę.

W okresie panowania Zygmunta III produkcja mennicy ryskiej – dysponującej nowoczesną menniczą prasą walcową – obejmowała: szelągi, półtoraki, trojaki oraz dukaty i ich wielokrotności. Szczególną rolę odgrywały tu szelągi, które Czytaj dalej Katalog szelągów ryskich Zygmunta III Wazy

Najpiękniejsze szelągi Zygmunta III – mennice wileńska, ryska, królewiecka, mitawska i elbląska

Pierwsza część wpisu na temat najpiękniejszych szelągów Zygmunta III pojawiła się dawno temu. Dotyczyła ona mennic koronnych: olkuskiej, bydgoskiej, poznańskiej, wschowskiej, malborskiej, krakowskiej, warszawskiej i lubelskiej:

http://blognumizmatyczny.pl/2019/06/23/najpiekniejsze-szelagi-zygmunta-iii-z-mennic-koronnych/

Dziś część druga, w której zostaną zaprezentowane mennice: litewska w Wilnie, miejska w Rydze, okupacyjna w Elblągu oraz dwie lenne – w Królewcu i Mitawie. Czytaj dalej Najpiękniejsze szelągi Zygmunta III – mennice wileńska, ryska, królewiecka, mitawska i elbląska

Michał Król: Mennica miejska w Poznaniu biła „koronne” szelągi w 1616 roku

Tak się złożyło, że w ciągu kilku ostatnich lat pojawiło się sporo nowych hipotez, odkryć i ustaleń w zakresie drobnych nominałów Polski Królewskiej. Do najbardziej spektakularnych można zaliczyć przypisanie mennicy lubelskiej szelągów z roku 1597 bez oznaczeń menniczych, czy ostatnio – przypisanie szelągów Augusta II Mocnego z roku 1720 do prywatnej mennicy w Gotha. Często są to ustalenia dokonane przez amatorów, tzn. kolekcjonerów i pasjonatów, którzy nie są pracownikami naukowymi. Świat nauki nie wykazuje jednak zainteresowania takimi odkryciami. Zasadniczo uczeni numizmatycy nie odnoszą się do nich. Czyżby były to drobiazgi niegodne uwagi? Ale przecież w ostatnich latach amatorzy publikowali też dzieła monumentalne, nie jakieś tam drobnostki. Czy czytaliście Państwo recenzję książki Cezarego Wolskiego w którymś z punktowanych czasopism naukowych? Może coś mi umknęło…. Czytaj dalej Michał Król: Mennica miejska w Poznaniu biła „koronne” szelągi w 1616 roku

Szelągi Zygmunta III Wazy – ordynacje mennicze

Na początku października zeszłego roku umieściłem na blogu zestawienie herbów i znaków menniczych występujących na szelągach Zygmunta III Wazy.

http://blognumizmatyczny.pl/2020/10/07/herby-inicjaly-znaki-i-oznaczenia-mennicze-oraz-ozdobniki-na-szelagach-zygmunta-iii-wazy/

Dziś następna porcja informacji w pigułce. Tym razem – zestawienie postanowień kolejnych ordynacji menniczych dotyczących szelągów bitych w czasach Zygmunta III.

Czytaj dalej Szelągi Zygmunta III Wazy – ordynacje mennicze